သုခမြို့တော်(အပိုင်း - ၂)

ခြေကျင် တစ်မနက်၊ လှုပ်ယမ်းနေသည့် ဘတ်စ်ကားထဲတွင် နာရီပေါင်းများစွာ ပြည့်ကျပ်နေသည့် တတိယတန်း မီးရထားတွဲတစ်တွဲထဲတွင် တစ်ညလွန်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဟာစရီပါးတို့မိသားစုသည် ကာလကတ္တားမြို့မှ ဘူတာရုံကြီးနှစ်ခုအနက် တစ်ခုဖြစ်သော ဟောင်ရာဘူတာရုံကြီးသို့ ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ သူတို့မြင်ရသော ရှုခင်းကိုကြည့်ကာ အံ့အားသင့်နေကြသဖြင့် စက္ကန့်အတန်ကြာမျှ မလှုပ်ရှားနိုင်ဖြစ်နေကြသည်။ သူတို့သည် အရပ်လေးမျက်နှာမှ လာနေသော လူအုပ်ကြီးထဲတွင် ရောပါသွားကြ၏။

ပစ္စည်းတွေ၊ အထုပ်အပိုးတွေ သယ်လာသည့် ကူလီများ၊ ပစ္စည်းမျိုးစုံကို ရောင်းချနေကြသည့် ဈေးသည်များက ပြည့်လျက်။ သူတို့တစ်သက်တွင် ထိုမျှလောက် ပေါများနေသည့် အရာများကို တစ်ခါမျှ မမြင်စဖူး။ လိမ္မော်သီးပုံကြီးတွေ၊ ဖိနပ်ပုံတွေ၊ ဘီးတွေ၊ ကတ်ကြေးတွေ၊ သော့ခလောက်တွေ၊ မျက်မှန်တွေ၊ လက်ကိုင်အိတ်တွေ၊ ခြုံစောင်ကြီးတွေ၊ ဆာရီတွေ၊ ဒိုတီတွေ၊ သတင်းစာတွေ။ ထို့နောက် အမျိုးမျိုးသော စားဖွယ်သောက်ဖွယ်တွေ။ ဆာဒူးတွေက ခရီးသည်တွေထဲတွင် အနှံ့လျှောက်သွားကာ မြစ်ရေကလေးတစ်စက်ကို ပါးစပ်ထဲ လောင်းထည့်၍ပေးရုံဖြင့် ပြားနှစ်ဆယ် အလှူခံသွားကြသည်။ ဖိနပ်တိုက်သူ၊ ဆားဖုတ်သူ၊ ဖိနပ်ချုပ်သူ၊ လျှောက်လွှာစာရေး၊ ဗေဒင်ဆရာတို့က တကြော်ကြော် လှမ်းခေါ်နေကြသည်။ 

ဟာစရီပါးတို့မိသားစုသည် ကြက်သေသေနေကြသည်။ ယောင်တီးယောင်ချာဖြစ်နေကြသည်။ သူတို့လိုပင် သူတို့အနီးရှိ ခရီးသည်များစွာတို့သည်လည်း ကြောင်တက်တက်ဖြစ်​နေကြသည်။ 

“တို့ ဘာလုပ်ရမလဲ မသိဘူး၊ ဒီနေ့ည ဘယ်မှာများ သွားအိပ်ရမလဲ” ဟု ဟာစရီပါး သူ့ကိုယ်သူ မေးခွန်းထုတ်သည်။

သူတို့မိသားစုသည် လူအုပ်ကြားထဲတွင် ယောင်လည်လည်ဖြစ်နေကြ၏။ ဘူတာရုံချောင်ကလေး တစ်ချောင်ထဲတွင် အိုးအိမ်လုပ်ပြီး အတည်တကျ နေထိုင်သည့် မိသားစုတစ်စုကို လှမ်းကြည့်မိ၏။ သူတို့တစ်တွေမှာ ဟာစရီပါးတို့လိုပင် မိုးခေါင်သဖြင့် ဘီဟာနယ်မှ ရောက်လာကြသည့် လယ်သမားများဖြစ်သည်။ ဘင်္ဂါလီစကားကိုလည်း ကောင်းကောင်းမတတ်။ ယခုဆို ကာလကတ္တားသို့ ရောက်လာသည်မှာ တစ်လကိုးသီတင်းမျှ ရှိလေပြီ။ ကျစ်ကျစ်ပါ

အောင် ထုပ်ပိုးထားသည့် အထုပ်အပိုးများအပြင် သမန်တလင်းပေါ်တွင် ချထားသည့် ပန်းကန်ခွက်ယောက်များနှင့် မီးဖိုကလေးတစ်လုံးကိုလည်း တွေ့ရ၏။ 

သူတို့က ဘူတာရုံသို့လာ၍ စခန်းချနေကြသူများအား မောင်းထုတ်သည့် ပုလိပ်များကို သတိထားရန် ဟာစရီပါးတို့ကို သတိပေးကြသည်။ ဟာစရီပါးက သူတို့အလုပ်အကိုင်ကိစ္စကို သူတို့ထံတွင် စုံစမ်းတီးခေါက်ကြည့်သည်။ သို့ရာတွင် သူတို့ကိုယ်တိုင် ဘာအလုပ်အကိုင်မှ မရကြသေး။ အငတ်မခံနိုင်သဖြင့် ကလေးများကို ပလက်ဖောင်းသို့လွှတ်ကာ တောင်းရမ်းခိုင်းရကြောင်းဖြင့် ပြောကြသည်။

သူတို့မျက်နှာများပေါ်တွင် အရှက်ကို ဖုံးကွယ်၍မရ။ သူတို့ရွာမှ ကောင်လေးတစ်ယောက်မှာ ဘာရားဘဇားခေါ် ဈေးကြီးတွင် ကူလီလုပ်နေကြောင်း၊ သူ့ထံသွား၍ စုံစမ်းကြည့်ရဦးမည် ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ဟာစရီပါးက ပြောပြသည်။ သွား၍ စုံစမ်းနေစဉ် ဇနီးနှင့်သားသမီးများကို သူတို့နှင့်အတူ ထားပစ်ခဲ့ဖို့ ပြောကြ၏။ ဟာစရီပါးသည် ကူညီဖော်ရသဖြင့် အားတက်သွားကာ ခပ်လှမ်းလှမ်းတွင် စမူဆာသွား၍ဝယ်ပြီး သူတို့နှင့်အတူတကွ အားလုံးကို ကျွေးသည်။ သူတို့တစ်တွေအားလုံးမှာ ယမန်နေ့ကတည်းက ဘာမျှ မစားခဲ့ကြသေး။ 

ဟာစရီပါးသည် ဘူတာရုံထဲမှ လူအုပ်ကြီးထဲသို့ တိုးဝင် ပျောက်ကွယ်သွားသည်။ ဘူတာထဲသို့ တောမှ ခရီးသည်တစ်ဦးရောက်လာသည်ကို မြင်သည်နှင့် ဈေးသည်များသည် အနားသို့ ဝိုင်းအုံလာကြကာ ဘောလ်ပင်၊ သကြားလုံး၊ ထီလက်မှတ်နှင့် အခြားပစ္စည်းများကို လာ၍ရောင်းကြသည်။ သူတောင်းစားများက သူ့အနားသို့ ဝိုင်းအုံလာကြသည်။ ကိုယ်ရေရောဂါသည်များက သူ့အင်္ကျီကို လှမ်းဆွဲကြသည်။ ဘူတာအပြင်ဘက်သို့ ရောက်သည့်အခါတွင် လေမုန်တိုင်းကြီးတိုက်သည့်နှယ် သူ့ရှေ့တွင် ဖြတ်သန်းသွားလာနေကြသော လော်ရီကားများ၊ တက္ကစီကားများ၊ ဘတ်စ်ကားများ၊ လက်တွန်းလှည်းများ၊ စက်တပ်စက်ဘီးများ၊ လန်ချားများ၊ မြင်းရထားများ၊ မောင်တော်ဆိုင်ကယ်များ၊ စက်ဘီးများကို မြင်ရသည်။ ကြောက်ဖွယ် ဆူညံမြည်ဟည်းသံများကြားတွင် ထိုယာဉ်ရထားပေါင်းစုံတို့သည် သူ့ရှေ့မှ ဖြတ်သန်းသွားကြသည်။ 

ဆိုက်ကားဟွန်းသံ၊ ဘက်ထရီဟွန်းများ နှိပ်သံ၊ စက်သံ၊ မော်တော်ကားများမှ လေဟွန်းသံ၊ လှည်းများမှ ခလောက်သံ၊ မြင်းရထားများမှ ချူသံ၊ လောက်စပီကာများမှ အသံတို့သည် အဆူပြိုင်နေကြသကဲ့သို့ အားကျမခံ ဆူညံမြည်ဟည်းနေကြသည်။ 'သောက်ကျိုးနည်း၊ နားတွေကို အူပြီး ခေါင်းတွေကိုက်နေတာပဲ၊ မိုးချုန်းသံထက်တောင် မြည်ပါသေးလား'ဟု ဟာစရီပါး အောက်မေ့မိသည်။

ထိုဆူညံသံများအကြားတွင် ယာဉ်ရထားများကို လမ်းပြနေသည့် မျက်နှာထားတင်းတင်းနှင့် ယာဉ်ထိန်းပုလိပ်တစ်ယောက်ကို သူလှမ်းမြင်လိုက်သည်။ သူတို့ရွာကကောင်လေး အလုပ်လုပ်သည့် ဘာရားဘဇားကို မည်သို့သွားရမည်ဟု မေးရန် ဟာစရီပါးသည် ပုလိပ်ထံသို့ လာခဲ့၏။

ပုလိပ်က လက်ထဲတွင် ကိုင်ထားသည့် တုတ်ဖြင့် သံယက်မကြီးတွေ ထိုးထိုးထောင်ထောင်ဖြင့် မိုးသို့ လုနေသည့် အဆောက်အအုံကို လှမ်း၍ပြသည်။ “သွားသွား၊ တံတား ဟိုးဘက်မှာ” ဟု သူ့ကို အော်ထုတ်လိုက်၏။

ထိုတံတားမှာ ကာလကတ္တားနှင့် ဟောင်ရာရပ်ကွက်ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် တံတားဖြစ်၏။ ဟူဂလီမြစ်ကို ဖြတ်ထားသည့် တံတားဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် အသွားအလာအများဆုံးသော တံတားဖြစ်လိမ့်မည် ထင်သည်။ လူတစ်သန်းကျော်နှင့် ထောင်ပေါင်းများစွာသော ယာဉ်များသည် အဟုန်ပြင်းသော ရေစီးကြောင်းကြီးတစ်ခုလို ဖြတ်သွားကြသည်။ 

ဟာစရီပါးသည် ဘေးတစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် ပစ္စည်းများကို ပုံရောင်းနေကြသည့် လမ်းဘေးဈေးသည်များကြားက လူရေစီးကြောင်းထဲတွင် ညပ်ပါသွား၏။ ယာဉ်ကြောကြီး ခြောက်ခုပေါ်တွင် မော်တော်ကားတန်းကြီးသည် တန်းစီ၍ သွားနေသည်။ ကားတန်းကြီးက မျှော်၍ပင် မဆုံးနိုင်တော့။ လော်ရီကားများက ဓာတ်ရထားများကို ကျော်တက်ရန် အပြင်းမောင်းလာကြသည်။ အနီရောင် နှစ်ထပ်ဘတ်စ်ကားကြီးများတွင် လူတွေပြည့်ကျပ်လျက်ရှိရုံမျှမက ဘေးတွင် ခိုလိုက်သူများကို အပြွတ်လိုက် မြင်နေရသည်။ တချို့ဘတ်စ်ကားများမှာ လူတွေ ပြွတ်သိပ်ပြီး စောင်းစောင်းကြီးဖြစ်နေကာ ဘေးစောင်းလဲကျသွားတော့မည် ထင်ရ၏။

သေတ္တာကြီးတွေ၊ ပိုက်လုံးကြီးတွေ၊ စက်ယန္တရားကြီးတွေ ဘေးတွင် ပစ္စည်းတွေကိုတင်၍ တွန်းလာသည့် လက်တွန်းလှည်းများကိုလည်း မြင်ရသည်။ လက်တွန်းလှည်းတွန်းသူများမှာ ကြွက်သားတွေ အပြိုင်းအရိုင်း ထနေကြသည်။ ကူလီများမှာ ခေါင်းပေါ်တွင် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများကို ထမ်းကာ မနိုင့်တနိုင်ဖြင့် သယ်လာကြသည်။ တချို့က စည်ကြီးများကို ထမ်းပိုးရှေ့နောက်တွင်ဆွဲ၍ ထမ်းလာကြသည်။ ထိုအထဲတွင် ဆိတ်အုပ်များ၊ နွားအုပ်များကလည်း ယာဉ်ရထားတွေ ကြားထဲတွင် ဖြတ်နေကြသေးသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ဆိတ်များ၊ နွားများသည် ကားသံများကြောင့် ကြောက်လန့်ကာ ခြေဦးတည့်ရာသို့ ထွက်ပြေးကြသည်။ “တိရစ္ဆာန်တွေ ဘယ်လောက်များ ကြောက်လိုက်ကြမလဲ” ဟု တွေးမိရင်း ဟာစရီပါးသည် တောကအလှ၊ တောကအေးချမ်း ငြိမ်သက်မှုကို လွမ်းလာသည်။

တံတားတစ်ဖက်တွင်မူ ယာဉ်ရထားများသည် ပို၍ပင် ရှုပ်ထွေးများပြားလာသည်ဟု ထင်ရ၏။ ထိုစဉ် ဟာစရီပါးသည် လူနှစ်ယောက်တင်၍ ဆွဲလာသော လန်ချားကို မြင်လိုက်ရသည်။ “အလိုလေး၊ ကာလကတ္တားမှာ လူမြင်းတောင်ရှိပါကလား” ဟု အောက်မေ့လိုက်မိ၏။ ဟာစရီပါး တစ်သက်တွင် လန်ချားကို ပထဦးဆုံး မြင်ဖူးခြင်းပေတည်း။

ဈေးကြီးနားသို့ နီးလာသည့်နှင့်အမျှ လူတွေ၊ ပစ္စည်းတွေ၊ ကုန်တွေကို တင်လာသည့် လန်ချားများကို တွေ့လာရသည်။ ဟာစရီပါးသည် လန်ချားများကို ငေးကြည့်ရင်း သူတို့မိသားစု စားဝတ်နေရေးအတွက် လန်ချားဆွဲလျှင်

ကောင်းမည်လောဟု စဉ်းစားကြည့်သည်။ သူ့တွင် လန်ချားဆွဲနိုင်လောက်အောင် အားရှိပါမည်လော မဆိုနိုင်။

ဘာရားဘဇားခေါ် ဈေးကြီးသည် လူတွေ ပြည့်ကျပ်နေသည့် နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ တိုက်တွေကလည်း အမြင့်ကြီးတွေ။ သည်လောက်မြင့်သည့် အဆောက်အအုံကြီးတွေ ပြိုကျမသွားဘဲ မားမားကြီးရပ်နေအောင် မည်သို့များ

ဆောက်ထားကြလေသည်မသိ။ လမ်းကျဉ်းကလေးတွေ၊ လမ်းကြားကလေးတွေ၊ လမ်းမြှောင်ကလေးတွေထဲတွင်လည်း ဈေးဆိုင်ကလေးတွေ၊ တိုက်ဆိုင်ကြီးတွေ၊ အလုပ်ရုံကြီးတွေနှင့် ပြည့်နှက်လျက်ရှိရာ တဝီဝီအလုပ်လုပ်နေသော ပျားအုံကြီးတစ်အုံနှင့် တူနေသည်။ လမ်းမပေါ်တွင်လည်း လက်ကောက်ကလေးများ၊ ဆွဲကြိုးကလေးများ၊ ပန်းများကို ရောင်းနေသူများနှင့် ပြည့်နေသည်။ ကလေးငယ်များက တောင်လိုပုံနေသော ဘင်္ဂလားနှင်းဆီပွင့်ကြီးများ၊ စံပယ်ပန်းများ၊ အိန္ဒိယရွှေဒင်္ဂါးပန်းများနောက်တွင် ထိုင်ကာ အဖူးကလေးတွေ၊ အငုံကလေးတွေကို ရွေးပြီး စပါးအုံးမြွေလုံးပတ်လောက်ရှိသည့် ပန်းကုံးကြီးများကို သီနေကြသည်။ သူတို့လည်တွင်လည်း ရွှေကြိုးကလေးများဖြင့် သီထားသည့် ပန်းကုံးများကို ဆင်ထားကြ၏။

ပန်းရနံ့တွေက မွှေးလွန်းသဖြင့် ဟာစရီပါးသည် မအောင့်နိုင်တော့ဘဲ သျှီဝနတ်ဘုရားကိုတင်ရန် ပန်းဆယ်ပြားဖိုးဝယ်သည်။ လမ်းထောင့်တစ်နေရာတွင် သျှီဝနတ်ကွန်းကလေးတစ်ခုကို သူတွေ့ ရသည် မဟုတ်လော။ ဟာစရီပါး သည် နတ်ကွန်းရှေ့တွင် ရပ်လိုက်ကာ သူတို့ရွာက ကောင်လေးကို မြန်မြန် ရှာတွေ့အောင် မှိုင်းမဖို့ ဆုတောင်း၏။

ထို့နောက်တွင် ဟာစရီပါးသည် ဆိုင်တန်းကြီးတစ်တန်းနားသို့ ရောက်လာသည်။ ထိုဆိုင်တန်းကြီးမှာ အခြားမည်သည့်ပစ္စည်းကိုမျှ မရောင်းဘဲ ပုလင်းကလေးတွေ၊ ဖန်ပြွန်ကလေးတွေဖြင့် ထည့်ထားသည့် ရေမွှေးများကိုသာ

ရောင်းသည့်ဆိုင်များဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အမိုးမိုးထားသည့်ရုံထဲသို့ ရောက်လာ၏။ သည်နေရာတစ်ဝိုက်မှာ ဖန်ထည်များ၊ ရွှေထည်များနှင့် ကျောက်မျက်ရတနာများကို ရောင်းသည့် ဆိုင်တန်းများဖြစ်သည်။ ဟာစရီပါးသည် သူ့မျက်လုံးကိုပင် မယုံနိုင်။ ရွှေထည်များသည် သံတိုင်နောက်ကွယ်တွင်ရောက်နေသည့် အကျဉ်းသားများလို သူတို့ပစ္စည်းတွေထားရာ ကြက်တူရွေးလှောင်အိမ်လို ဆိုင်ကလေးများထဲတွင် အစီအရီ ထိုင်နေကြ၏။ လှပသည့်ဆာရီများကို ဝတ်ထားသည့် အမျိုးသမီးများက သံတိုင်များအနီးတွင်ကပ်ကာ ဈေးဝယ်နေကြသည်။

ကျောက်မျက်ရတနာသည်များသည် သူတို့မီးခံသေတ္တာကြီးများကို ဖွင့်လိုက် ပိတ်လိုက်ဖြင့် အလုပ်များနေကြသည်။ ချိန်ခွင်ကလေးများဖြင့် သွက်လက် ဖျတ်လတ်စွာ ချိန်တွယ်နေကြသည်။ ဆာရီ အစုတ်စုတ် အပြတ်ပြတ်ဖြင့် သံတိုင်နားသို့လာ၍ ကြည့်နေကြသည့် အမျိုးသမီးများကိုလည်း တွေ့ရ၏။ သူတို့ရွာမှာကဲ့သို့ ကာလကတ္တားတွင်လည်း ရွှေသည်များသည် ရွှေပေါင်ခံကြဟန်တူသည်။ 

ရွှေဆိုင်တန်းအလွန်တွင် ဆာရီဆိုင်တန်းကြီး ရှိလေသည်။ ထိုနေရာတစ်ဝိုက်တွင် အမျိုးသမီးများသည် လှပစွာ ဖြန့်ခင်းထားသည့် ဆာရီများကို ကြည့်နေကြသည်။ အထူးသဖြင့် မင်္ဂလာဆောင် သတို့သမီးဝတ်စုံများ  ရောင်းသည့်ဆိုင်ရှေ့တွင် လူတွေ ကြိတ်ကြိတ်တိုးနေကြသည်။ ထိုဆိုင်များမှ ဆာရီများမှာ တစ်ထည်လုံး ရွှေစင်းတွေ အိနေသည်။

ထိုနေ့က နေပူလွန်းသဖြင့် ရေသည်များမှာ ဂလိုင်ကလေးတွေ လှုပ်ကာ ရေရောင်း၍ မလောက်အောင်ဖြစ်နေသည်။ ဟာစရီပါးသည် ရေဆာလာသဖြင့် ရေငါးပြားဖိုး ဝယ်သောက်လိုက်၏။ အထုပ်အပိုးတွေကို ထမ်းလာသည့် ကူလီတစ်ယောက်ကို မြင်တွေ့တိုင်း သူတွေ့လိုသည့် ကောင်လေးကို မေးမြန်းကြည့်၏။ ထိုမျှများပြားလှသော လူအုပ်ကြားထဲတွင် သူတွေ့လိုသည့် သူတို့ရွာက ကောင်လေးကို တွေ့ဖိုဆိုသည်မှာ နတ်သိကြား ဆင်းလာ၍ ရှာပေးမှသာ တွေ့နိုင်ပေလိမ့်မည်။ သို့တိုင်အောင် ဟာစရီပါး အားမလျှော့။ သူတို့ရွာက ကောင်လေးကို ညနေမိုးချုပ်အထိ လည်ရှာသည်။ ဈေးကြီးထဲမှာ ခြေကျင်လျှောက်ရှာနေရခြင်းသည် တစ်တုံးထွန် လယ်တစ်ကွက်ကို လုပ်ရသည်ထက် ပင်ပန်းသည်ဟု သူထင်သည်။ ပင်ပန်းလွန်းမက ပင်ပန်းလာသည့်အခါ၌ ဟာစရီပါးသည် ငှက်ပျောသီး ငါးလုံးကို ဝယ်ကာ ဟိုမေးသည်မေးဖြင့် တံတားကြီးဆီသို့ ပြန်လာခဲ့၏။

ကလေးတွေက ငတ်နေသည့် စာကလေးတစ်အုပ်လို ငှက်ပျောသီးကို မြင်သည်နှင့် သူ့ဆီသို့ ပြေးလာကြသည်။ ထိုနေ့ည၌ သူတို့မိသားစုသည် ဘူတာရုံထဲက သမံတလင်းပေါ်မှာပင် အိပ်ကြရ၏။ ထိုညက ပုလိပ်တို့ ဘူတာကို လာရောက် ရှင်းလင်းခြင်း မပြုသဖြင့် ကံကောင်းသည်ဟုပင် ဆိုရလိမ့်မည်။

နောက်တစ်နေ့ မနက်တွင် ဟာစရီပါးသည် သားကြီး မာနူးကို ခေါ်ကာ ဘာရားဘဇားဈေးကြီးထဲတွင် မနေ့က မရောက်ခဲ့သေးသည့်အပိုင်းဘက်သို့ လာခဲ့ပြန်သည်။ ထိုနေရာမှာ ဒန်အိုးတန်းနှင့် သံဖြူတန်းဖြစ်၏။ ထို့နောက် ဘီဒီဆေးလိပ်တွေ လိပ်သည့် ဆေးလိပ်တန်းသို့ ရောက်လာခဲ့ပြန်သည်။ ထိုနေရာတွင် ကိုယ်အထက်ပိုင်း ဗလာကျင်းနေသည့် အလုပ်သမားများသည် ဘီဒီဆေးလိပ်ကလေးများကို လိပ်နေကြသည်။ သူတို့ ဆေးလိပ် လိပ်နေသည့် ဆိုင်ခန်းကလေးများမှာ မှောင်လျက်ရှိသဖြင့် သူတို့မျက်နှာများကို သဲကွဲစွာ မမြင်ရ။ ဟာစရီပါးသည် သူ့စကားကို အဖက်လုပ်၍ နားထောင်မည့်သူတစ်ဦးကို တွေ့သည်နှင့် သူတို့ရွာက ကောင်လေး၏အမည်နှင့် ပုံပန်းသဏ္ဌာန်ကို ပြောပြကာ စုံစမ်းကြည့်သည်။ သို့ရာတွင် ကောက်ရိုးပုံထဲတွင် ဆန်တစ်စေ့ကို လိုက်ရှာနေသည့်နှယ် မည်သို့တွေ့နိုင်မည်နည်း။ သူပြောသည့် ရုပ်မျိုးရှိပြီး သူပြောသည့် နာမည်ဖြစ်သည့် ပရမ်းကူးမားဆိုသည့်ကူလီတွေ ရာချီရှိပြီး ရှိပေလိမ့်မည်။ 

ထိုနေ့ညနေတွင်လည်း ဟာစရီပါးသည် ငှက်ပျောသီး လေး ငါးလုံး ဝယ်၍ ပြန်ခဲ့သည်။ ပါသမျှကလေးကို သူတို့နှင့်အတူနေသည့် ဘီဟာကမိသားစုကို ခွဲဝေပေးလိုက်ရသေးသည်။

တတိယနေ့ လွန်မြောက်သည့်နောက်တွင်မူ ဟာစရီပါးတွင် ပိုက်ဆံလည်း မရှိတော့ပြီ။ ငှက်ပျောသီးလည်း မဝယ်နိုင်တော့ပြီ။ ဤတွင် ဟာစရီပါးသည် မာနကြီးသော လယ်သမားတစ်ယောက် မလုပ်သည့် အလုပ်တစ်ခုကို လုပ် လိုက်ရ၏။ ဘူတာကြီးရှိ သူ့စခန်းသို့ မပြန်မီတွင် ဟာစရီပါးသည် လမ်းဘေးတွင် တွေ့သမျှ သစ်သီးခွံများနှင့် သစ်သီးအပဲ့များကို ကောက်လာခဲ့သည်။

“ညနေပိုင်းတုန်းက ငါ့မိန်းမက သမီး အမ္မရစ်တာကို ဘူတာရုံအဝင်ဝမှာ သွားပြီးတောင်းဖို့ ပြောနေသံကြားတယ်၊ သမီးကလေးက ငိုနေလေရဲ့၊ သူတို့အမျိုးက လယ်သမားတဲ့၊ သူတောင်းစား မဟုတ်ဘူးတဲ့”

ဟာစရီပါးတို့မိသားစုသည် ထိုမျှ အောက်တန်းကျသည့်အလုပ်ကို မလုပ်နိုင်။ သို့ဖြင့် သူတို့မိသားစုသည် တစ်နေ့နှင့်တစ်ည ထိုင်၍ ငုတ်တုတ် အငတ်ခံကြသည်။ သို့ရာတွင် မနက်လင်းသည့်အခါတွင်မူ သူတို့သမီးလေးနှင့် သားနှစ်ယောက်ကို ဘူတာရုံအပေါက်ဝသို့ လွှတ်လိုက်ကြ၏။ ထိုနေရာတွင် လူချမ်းသာခရီးသည်တို့သည် ကိုယ်ပိုင်ကားများ၊ တက္ကစီများပေါ်မှ ဆင်းလာတတ်ကြသည် မဟုတ်လော။

ဟာစရီပါးကား စိတ်ပျက်လက်ပျက်ဖြင့် ဘာရားဘဇားသို့ထွက်၍ ရှာပုံတော်ဖွင့်မြဲဖွင့်သည်။ သံဆိုင်ကြီးတစ်ဆိုင်ရှေ့တွင် ရပ်ထားသည့် ချယ်ဂါရီပေါ် သို့ သံချောင်းလုံးကြီးများကို တင်နေကြသည်။ ထိုအထဲမှ ကူလီတစ်ယောက် သည် သွေးတွေတပွက်ပွက် ထိုးအန်နေသည်ကို မြင်ရ၏။ သူ့အဖော် ကူလီက သူ့ကိုတွဲ၍ တစ်နေရာတွင် အထိုင်ခိုင်းသည်။ ကူလီ၏မျက်နှာမှာ လူသေမျက်နှာကဲ့သို့ သွေးမရှိတော့ပြီ။ ထိုစဉ် သံဆိုင်ပိုင်ရှင်က ယခုထက်ထိ ချယ်ဂါရီ မထွက်ရသေးသည့်အတွက် ကူလီများကို ဆဲဆိုကြိမ်းမောင်းနေသည်။

ဟာစရီပါးသည် သူ့အနီးသို့ ပြေးလာကာ နေမကောင်းသည့် ကူလီအစား သူဝင်၍လုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြော၏။ ဆိုင်ရှင်သည် အတန်ကြာ စဉ်းစားနေ၏။ သို့ရာတွင် သူ့ကုန်ကို အချိန်မီ ပို့ရမည်။ ထို့ကြောင့် ဟာစရီပါးကို ငွေသုံးကျပ်ဖြင့် ငှားလိုက်သည်။ လုပ်ခကို သွားပို့ပြီး ပြန်လာမှ ပေးမည်ဟု ဆို၏။

ဟာစရီပါးသည် ဝမ်းသာအားရ အခြားကူလီများနှင့်အတူ သံချောင်းလုံး အစည်းကြီးကို ဝင်၍ ထမ်းသည်။ သူတို့ သွားပို့ရမည့်နေရာက အဝေးကြီး။ တံတားကြီးကိုဖြတ်၊ ဘူတာကြီးကို ကျော်ပြီးမှ ရောက်မည်။ ဆိုင်ပိုင်ရှင်သည် ခရီးအကွာအဝေးကိုမူ ဟာစရီပါးကို ပြောပြခြင်းမပြု။

အလုပ်သမားများသည် လေးလံလှသည့် သံချောင်းလုံးအစည်းကြီးများကို ချယ်ဂါရီပေါ်တွင်တင်၍ တွန်းလာခဲ့ကြသည်။ ကုန်းအတက် တစ်နေရာသို့ ရောက်သည့်အခါတွင် ထိုသံလုံးချယ်ဂါရီကြီးကို မတွန်းနိုင်တော့။ ရှေ့ကဆွဲသူ လည်း မဆွဲနိုင်တော့။ ဟာစရီပါးသည် ချယ်ဂါရီကြီး တွန်းရင်း သူ့လည်ပင်းရှိ သွေးကြောများ ပေါက်ကွဲထွက်ကုန်သည်ဟုပင် ထင်ရသည်။ လမ်းပေါ်တွင် ကန့်လန့်ကြီး ဆီးပိတ်နေသဖြင့် ပုလိပ်တစ်ယောက်က နံပါတ်တုတ်တစ်ချောင်းဖြင့် အနားသို့ ရောက်လာကာ ရိုက်မည်တကဲကဲ လုပ်နေသည်။

“ဟေ့ကောင်တွေ မြန်မြန်တွန်း” ဟု မော်တော်ကားဟွန်းသံများ ဖုံးသွားအောင် အသံကုန်ဟစ်သည်။ ဤတွင် သူတို့အထဲမှ အသက်အကြီးဆုံး ကူလီတစ်ယောက်က ချယ်ဂါရီဘီးကို ပခုံးဖြင့် နောက်မှထမ်းတွန်းရင်း အခြားသူများကိုလည်း သူ့လိုတွန်းရန် အော်သည်။

ညနေစောင်းတော့ ဟာစရီပါး အားကုန်လှပြီ။ သို့ရာတွင် သည်လုပ်ခသည် သူပထမဆုံးရသည့် လုပ်ခဖြစ်သည်။ သူ့မယားနှင့် သားသမီးတွေကမူ တအံ့တဩဖြစ်နေကြလိမ့်မည်။ သို့ရာတွင် သူပျော်သည်။ ညနေမိုးချုပ်တွင် ဟာစရီပါးသည် ဝမ်းသာအားရဖြင့် ဘူတာရုံစခန်းသို့ ပြန်လာခဲ့၏။ သို့ရာတွင် အံ့ဩရသူမှာ သူ့မိသားစုမဟုတ်၊ သူကိုယ်တိုင်ဖြစ်နေသည်။ ဘူတာရုံသို့ ပြန်ရောက်သည့်အခါတွင် သူ့မိသားစုကို အစအနမျှပင် မတွေ့ရတော့။ သူတို့နှင့်အတူနေသည့် ဘီဟာက မိသားစုလည်း မရှိတော့။ ဟာစရီပါးသည် အနီးတဝိုက်သို့ လိုက်ရှာ၏။ နောက်ဆုံးတွင် ဘတ်စ်ကားဂိတ်ဆုံး အနီးက တာရိုးပေါ်တွင် သွားတွေ့ရသည်။

“ပုလိပ်ကလိုက်လို့ ပြေးလိုက်ရတာ မပြောပါနဲ့တော့တော်၊ နောက်တစ်ခါ ဒီနေရာကိုလာရင် ထောင်ထဲထည့်မယ်တဲ့” ဟု သူ့ဇနီး အာလောက က မျက်ရည်စမ်းစမ်းဖြင့် ပြောသည်။

သူတို့တွင် သွားစရာမရှိတော့။ သူတို့မိသားစုသည် တံတားကြီးကို ဖြတ်လာကာ ခြေကျင်လျှောက်နေကြသည်။ မှောင်၍ ညဉ့်ပိုင်းရောက်လာသည့်တိုင် မြို့တော်ကြီးထဲတွင် လူတွေ ဥဒဟို သွားလာနေကြဆဲ။ ပိုးပရွက်တွေလို တစ်ဦးကိုတစ်ဦး တိုးဝှေ့သွားနေကြသည့် လူအုပ်ကြီးထဲတွင် တလှုပ်လှုပ်သွားနေရသည့်အတွက် စိတ်လည်းညစ်လှပြီ၊ မောလည်းမောလှပြီ။ နောက်ဆုံးတွင် သူတို့မိသားစုသည် မြို့လယ်ခေါင်တစ်နေရာသို့ ရောက်လာကြ၏။ 

အာလောက မှာ ဆာရီကြီး တလွှားလွှားဖြင့် သားအငယ်ဆုံးကို ခါးထစ်ခွင်ချီထားသည်။ သမီးကို လက်တစ်ဖက်က ဆွဲထားသည်။ အကြီးကောင်မာနူးက ရှေ့မှ သူ့အဖေနှင့် လျှောက်သည်။ လူချင်းကွဲသွားမည်စိုးသဖြင့် မကြာခဏလှမ်း၍ခေါ်ရသည်မှာလည်း အမောပင်။ လမ်းဘေး ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် ဘာဘူစောင်တွေ ခေါင်းမြီးခြုံ အိပ်နေသူများကိုလည်း အများအပြားတွေ့ရ၏။ သူတို့ကို ကြည့်ရသည်မှာ အလောင်းတွေကို စီချထားသည်နှင့် အတူတူ။ 

ပလက်ဖောင်းတစ်နေရာတွင် နေရာလွတ်ကလေးတစ်ခုကို တွေ့လိုက်ရသည်နှင့် ဟာစရီပါးသည် အမောဖြေနားရန် ရပ်လိုက်သည်။ သူတို့အနီးတွင်လည်း သူတို့လို နားနေသည့် မိသားစုတစ်စုကို တွေ့ရသည်။ အမေလုပ်သူက ခရီးဆောင် မီးဖိုကလေးတစ်လုံးကို ပလက်ဖောင်းပေါ် တွင်ချပြီး ချာပါတီလုပ်နေသည်။ သူတို့မိသားစုမှာ မဒရပ်နယ်မှ ရောက်လာကြခြင်းဖြစ်၏။ ဟိန္ဒူစကားအနည်းငယ် ပြောတတ်သဖြင့် ကံကောင်းသည်ဟု ဆိုရမည်။ ဟာစရီပါးကလည်း ဟိန္ဒူလို နည်းနည်းပါးပါး တတ်သည်။ စကားပြောကြည့်သည့်အခါ သူတို့လည်း ရွာမှ ကာလကတ္တားတံလျှပ်မြို့ကြီးသို့ ထွက်လာခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရ၏။ 

သူတို့က ချာပါတီကလေးကို ကျွေးပြီး သူတို့အနားတွင် စခန်းချရန် နေရာကလေး ဖယ်ပေးသည်။ ဟာစရီပါးသည် သူတို့တစ်တွေ၏ ဖော်ရွေရက်ရောမှုကို ကြည့်ပြီး ဝမ်းသာသွား၏။ အလုပ်ရှာနေစဉ်တွင် သူတို့နှင့်အတူ သားမယားများကို စိတ်ချလက်ချ ထားနိုင်လေပြီ။ ထိုနေ့ညတွင် ဟာစရီပါးသည် ပြင်းထန်သည့်သင်ခန်းစာတစ်ခု ကို ရလိုက်သည်။

“လူမဆန်တဲ့ ဒီမြို့ကြီးထဲမှာ လူတွေ အလုပ်လုပ်ရင်း သေသွားတာကို မြင်​နေပါလျက် သူတို့နေရာမှာ အလုပ်ကလေး တစ်ခုရအောင် မရှာနိုင်ဘူးဆိုရင် လဲပြီးသေဖို့ပဲ ကောင်းတော့တယ်” ဟု သူအောက်မေ့မိသည်။

* * * 

ဟာစရီပါးက “လူမဆန်” ဟုပြောသည့် မြို့ကြီးသည် တံလျှပ်မြို့တော်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ မျိုးဆက်တစ်ဆက်အတွင်း၌ ငတ်မွတ်နေသော လူခြောက်သန်းခန့်သည် သူတို့မိသားစုများကို ရှာဖွေကျွေးမွေးရန်အတွက် ထိုမြို့ကြီးသို့ ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ လွန်ခဲ့သည့် ရာစုနှစ်ဝက်ခန့်လောက်က စီးပွားရေးအခြေအနေ မကောင်းခဲ့သည့်တိုင် ၁၉၆၀ ခုနှစ်များ တစ်ဝိုက်တွင်မူ ကာလကတ္တားသည် အာရှတိုက်တွင် အစည်ကားဆုံး၊ အချမ်းသာဆုံး မြို့ကြီးတစ်မြို့ဖြစ် လာခဲ့သည်။

ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောဆိပ်ရှိသည်။ သတ္တုအရည်ကျိုရုံများရှိသည်။ ဓာတုဗေဒနှင့် ဆေးဝါးလုပ်ငန်းစက်ရုံများရှိသည်။ ဂျုံစက်များနှင့် အထည်စက်ရုံများရှိသည်။ ဂုန်လျှော်စက်ရုံများနှင့် ချည်မျှင်စက်ရုံများရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ကာလကတ္တားသည် အိန္ဒိယပြည်တွင် ဒေလီနှင့် ဘုံဘေမြို့ ပြီးလျှင် လူတစ်ယောက်လုပ်ခ အမြင့်ဆုံးရသည့် မြို့ကြီးဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယပြည်၏ သွင်းကုန် သုံးပုံတစ်ပုံနှင့် ပို့ကုန်တစ်ဝက်ကျော်ကျော်တို့သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း သုံးရာလောက်က ထိုမြို့ကြီးတည်ခဲ့ရာ ဟူဂလီမြစ်တစ်ကြောကို ဖြတ်သန်းသွားခဲ့ကြရသည်ချည်းဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယပြည်၏ဘဏ်လုပ်ငန်း ၃၈ ရာနှုန်းနှင့် အခွန်တော်ငွေ သုံးပုံတစ်ပုံတို့သည် ထိုမြို့မှပင် ရခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

အိန္ဒိယပြည်၏ ဂူဟာနယ်ဟု ခေါ်ကြသော ကာလကတ္တား နောက်ကျောနယ်မြေများမှ ထုတ်လုပ်သော ကျောက်မီးသွေးသည် ပြင်သစ်ပြည်တစ်ပြည်လုံးထုတ်သည့် ကျောက်မီးသွေးထက် နှစ်ဆများပြီး၊ သံမဏိသည် မြောက်ကိုးရီးယားတစ်ပြည်လုံးမှ ထုတ်လုပ်သည့် သံမဏိအထွက်နှင့် ညီသည်။ ကျယ်ပြန့်သော ကျောထောက်နောက်ခံနယ်မြေများမှ ထွက်သည့် သယံဇာတဟူသမျှတို့သည် ကာလကတ္တားစက်ရုံကြီးများနှင့် ဂိုဒေါင်များထဲသို့ ရောက်လာကြသည်။ ကြေးနီ၊ မဂ္ဂနီစီယမ်၊ ကရိုမီယန်၊ အက်စဘက်စတော့၊ ဘောဇိုက်၊ ဂရဖိုက် စသည်တို့အပြင် ဟိမဝန္တာမှ အဖိုးတန်သစ်များ၊ အာသံပြည်နယ်နှင့် ဒါဂျီလင်မှ လက်ဖက်ခြောက်နှင့် ကမ္ဘာ့ဂုန်လျှော်အထွက်၏ ငါးဆယ်ရာခိုင်နှုန်းတို့သည် ကာလကတ္တား နောက်ကျောနယ်မြေများမှ ရောက်လာခဲ့ကြသည်။

ထိုမျှမက နောက်ကျောနယ်မြေများမှ စားကုန်သောက်ကုန်တို့သည်လည်း ကာလကတ္တားဈေးကြီး၊ ဈေးငယ်များသို့ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ စီးဝင်လာနေကြသည်။ ဘင်္ဂလားမှ ဂျုံစပါးနှင့်သကြား၊ ဘီဟာနယ်မှ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ အိန္ဒိယပြည်နယ်မှ သစ်သီးများ၊ ဘင်္ဂလားဒက်ရှ်မှ ကြက်နှင့် ကြက်ဥများ၊ အန္တရာနယ်မှ အသားများ၊ ဩရိယနယ်မှ ငါးများ၊ ဆန္ဒာပန်နယ်မှ ခရုများနှင့် ပျားရည်များ၊ ပတ္တနားနယ်မှ ဆေးရွက်ကြီးနှင့် ကွမ်းများ၊ နီပေါမှ ဒိန်ခဲများ စသည်တို့သည် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ရောက်နေကြသည်။ လူမျိုးစုံသလောက် ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးတွင် အချက်အချာအဖြစ်ဆုံးသော အာရှတိုက်၏ မြို့ကြီးတစ်မြို့ဖြစ်သည့် ကာလကတ္တားသို့ အမျိုးမျိုးသောပစ္စည်းတို့ ရောက်ရှိလာကြသည်။ 

ကာလကတ္တားဈေးများထဲတွင် အထည်စ, အမျိုးပေါင်း နှစ်ရာ့ငါးဆယ်ကျော်ခန့်ကို တွေ့နိုင်သည်။ ဆာရီအရောင်ပေါင်း ငါးထောင်ကျော်ခန့်ကို ရွေးနိုင်သည်။ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးမြို့တော်ကြီးသို့ လာခဲ့ရာတွင် ထိုကုန်ပစ္စည်းများသည် အလွန်ဆင်းရဲမွဲတေသော နယ်မြေများကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။ ထိုမြေများတွင် ဟာစရီပါးကဲ့သို့သော လယ်သမားများသည် မြေညံ့ကလေးတစ်ကွက်ကို ထွန်ယက်စိုက်ပျိုး၍ စားနေကြရသည်။ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်၍ ကပ်ဆိုက်လျှင် ထိုသူတို့သည်လည်း ကုန်စည်များကဲ့သို့ပင် ကာလကတ္တားသို့ တဖွဲဖွဲရောက်လာကြတော့မည်။

ကာလကတ္တားမြို့တော်ကြီးသည် ကမ္ဘာတွင် သယံဇာတအပေါများဆုံး နေရာတစ်နေရာဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာတွင် ကံအဆိုးဆုံးနေရာတစ်နေရာဖြစ်သော ဒေသတွင် တည်ရှိသည့် မြို့တော်ကြီးဖြစ်သည်။ ထိုနေရာသည် တချို့နှစ်များတွင် လေတစ်ချက်မျှမလာ၊ မိုးတစ်စက်မျှ မရွာသော နေရာဖြစ်ပြီး တချို့ နှစ်များတွင် ကြောက်ဖွယ်လေမုန်တိုင်းကြီးများ တိုက်ကာ ကြောက်ဖွယ်ရေကြီးမှုကြီးများ ပေါ်ပေါက်ရာဖြစ်သည်။ ထိုနေရာသည် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြီးများ ဝင်မွှေရာ၊ ကမ္ဘာပျက် ငလျင်ကြီးများ လှုပ်ရာ၊ နိုင်ငံရေးဒုက္ခသည်များ စုဝေးရာနှင့် ဘာသာရေး အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားရာဖြစ်သည်။ ထိုနေရာက ရာသီဥတုမျိုး၊ ထိုနေရာက သမိုင်းမျိုး မည်သည့်တိုင်းပြည်တွင်မျှ ရှိမည်မထင်။ 

၁၉၃၇-ခု၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့က လှုပ်ခဲ့သည့် ဘီဟာနယ်မြေ ငလျင်ကြီးကြောင့် လူထောင်ပေါင်းများစွာ သေကြေပျက်စီးခဲ့ပြီး ရွာကြီးတွေ ကာလကတ္တားမြို့များသို့ ရွှေ့သွားခဲ့ကြသည်။ နောက်ခြောက်နှစ်အကြာတွင် ဘင်္ဂလားပြည်နယ် တစ်ခုတည်းတွင်ပင် ငတ်မွတ်၍ လူသုံးသန်းခွဲ သေဆုံးခဲ့ရပြီး သန်းပေါင်းများစွာတို့ ဒုက္ခသည်အဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့ကြရသည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်က အိန္ဒိယ ပါကစ္စတန် နယ်ခွဲ လိုက်သဖြင့် ဘီဟာနှင့် အရှေ့ပါကစ္စတန်တို့မှ ဒုက္ခသည်ပေါင်းလေးသန်းတို့သည် ကာလကတ္တားမြို့ထဲသို့ ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နှင့် နယ်စပ်စစ်ပွဲဖြစ်ခြင်း၊ ပါကစ္စတန်နှင့် စစ်ဖြစ်ခြင်းတို့ကြောင့် နောက်ထပ် လူထောင်ပေါင်းများစွာ ရောက်လာခဲ့ကြ ပြန်သည်။ ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် မီဂါတန် သုံးတန်ရှိ ဟိုက်ဒရိုဂျင်ဗုံး ဆယ်လုံးစာနှင့် အားချင်းညီမျှ၍ နယူးယောက်မြို့ကြီးကို ပြားချပ်သွားစေနိုင်သော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြီးအပြင် ဘီယာနယ်တွင် မိုးကြီးခေါင်ကာ ကာလကတ္တားသို့ လူတွေ အုပ်လိုက်ချီ၍ ပြောင်းလာခဲ့ကြပြန်သည်။

ယခုနှစ်တွင်လည်း မိုးကြီးခေါင်သဖြင့် ဟာစရီပါးတို့လို ဒုက္ခသည်အမြောက်အမြားသည် ကာလကတ္တားသို့ ရောက်လာကြပြန်လေပြီ။ ထိုသို့ ဒီလှိုင်းကြီးတွေ တက်လာသလို ဒုက္ခသည်လူအုပ်ကြီးတွေ တစ်အုပ်ပြီးတစ်အုပ် အဆက်မပြတ် ရောက်လာခဲ့သဖြင့် ကာလကတ္တားသည် ကြီးမားသော လူ့အနွယ်အစုအဝေးကြီးတစ်ခုအဖြစ်သို့ ရောက်လာခဲ့သည်။ နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းတွင် ကာလကတ္တားသည် သူ့လူဦးရေဆယ်သန်းကို လူတစ်

ယောက်လျှင် ပျမ်းမျှ ဆယ့်နှစ်ပေစတုရန်းသာ နေရာပေးနိုင်တော့သည်။ ထိုအထဲတွင် ဆင်းရဲသားအောက်တန်းလွှာ လေး ငါးသန်းကို ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်ကလေးများထဲတွင် ပြွတ်သိပ်ထိုးထည့်ကာ တစ်ယောက်ကို စတုရန်းသုံးပေ

လောက်ပင် မပေးနိုင်တော့။ 

ဤသို့ဖြင့် ကာလကတ္တားသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံးသော မြို့ပြဘေးအန္တရာယ်ဆိုးကြီးတစ်ရပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အပျက်အစီး မြို့ကြီးဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထောင်ပေါင်းများစွာသော အိမ်များနှင့် အထပ်ဆယ်ထပ်မက မြင့်သော အဆောက်အအုံသစ်ကြီးများသည် အချိန်မရွေး ပြိုလဲပျက်စီးတော့မည့်ဟန် ခြိမ်းခြောက်နေကြသည်။ တိုက်မျက်နှာစာများ ပြိုကျပျက်စီးနေကြသည်။ အမိုးများက ယိုင်ရွဲနေကြသည်။ နံရံများတွင် သစ်ပင်တွေ ပေါက်နေကြသည်။

အချို့ ရပ်ကွက်များမှာ လောလောလတ်လတ် ဗုံးကြဲခံထားရသည့်နှယ် ပြားချပ်နေကြသည်။ နံရံများပေါ်တွင် ရုပ်ရှင်ကြော်ငြာတွေ၊ စီးပွားရေးကြော်ငြာတွေ၊ နိုင်ငံရေး ပိုစတာတွေ ဖွေးဖွေးလှုပ်ကာ အဆောက်အအုံတို့ကို ပြင်၍ မရအောင် အဟန့်အတားဖြစ်နေသည်။ 

လုံလောက်သည့် အမှိုက်သိမ်းစနစ် မရှိသည့်အတွက် တစ်နေ့တစ်နေ့လျှင် လမ်းမများပေါ်တွင် အမှိုက်သရိုက် တန်ပေါင်း တစ်ထောင့်ရှစ်ရာမျှ စုပုံနေကြသည်။ ထိုအမှိုက်သရိုက်များသည် ယင်များ၊ ခြင်များ၊ ပိုးဟပ်များ၊ ကြွက်များနှင့် အခြားသော ပိုးမွှားတိရစ္ဆာန်များကို ဖိတ်ခေါ်နေသကဲ့သို့ရှိသည်။ နွေရာသီဆိုလျှင် ထိုအမှိုက်သရိုက်များကြောင့် ကူးစက်ရောဂါတွေ ဖြစ်ကြသည်။ မကြာသေးမီအထိ ကာလဝမ်းရောဂါ၊ အသည်းရောင်ရောဂါ၊ အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါ၊ ခွေးရူးကိုက်ရောဂါတို့ကြောင့် လူတွေ တသောသော သေနေကြဆဲဖြစ်သည်။

ကာလကတ္တားမြို့ကြီးသည် အခိုးအငွေ့၊ မကောင်းသည့် အနံ့အသက်၊ အညစ်အကြေးတို့ဖြင့် နံစော်ပုပ်ဟောင်နေသည့် အမှိုက်ပုံကြီးဖြစ်ကြောင်း၊ လမ်းအိုလမ်းပျက်၊ မိလ္လာပိုက် အပေါက်အပြဲ၊ ရေပိုက်အကျိုးအပဲ့၊ တယ်လီဖုန်း ကြိုးအပြတ်အစုတ်တို့ဖြင့်ပြီးသည့် ပျက်စီးနေသော နေရာကြီးဖြစ်ကြောင်းဖြင့် သတင်းစာများက ရေးကြသည်။ အတိုချုပ်ပြောရလျှင် ကာလကတ္တားသည် “သေနေသောမြို့ကြီး” သာဖြစ်သည်။

သို့တိုင်အောင် ထောင်ပေါင်းများစွာသော သန်းပေါင်းများစွာသော လူများသည် ပန်းခြံများ၊ လမ်းမကြီးများ၊ လမ်းများ၊ လမ်းသွယ်များထဲတွင် နေ့ရော ညပါ သွားလာလှုပ်ရှားနေကြသည်။ ပလက်ဖောင်းများပေါ်တွင် ဈေးသည်များ၊  အထမ်းသည်များ၊ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့များ၊ အမှိုက်ပုံများ၊ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းများ၊ ဆိုင်ကြီးများ၊ နတ်ကွန်းများ၊ ဘုရားကျောင်းငယ်များက နေရာယူထားကြသည်။ ထိုအရာများကြောင့် လမ်းမများပေါ်တွင် ရုတ်ရုတ်သဲသဲဖြစ်မှု၊ အမြင့်ဆုံး

သို့ ရောက်သည့် ယာဉ်တိုက်မှုများ၊ လမ်းပိတ်ဆို့မှုများဖြစ်နေသည်။ ထိုမျှမက အများသုံးရေအိမ်တို့ မရှိသဖြင့် ရာပေါင်း ထောင်ပေါင်းများစွာသော မြို့သူမြို့သားတို့သည် လမ်းမပေါ်မှာပင် အညစ်အကြေး စွန့်နေကြရသည်။

ထိုနှစ်များအတွင်းက ကာလကတ္တားမြို့၏ မိသားစုဆယ်စုအနက် ခုနစ်စုတို့သည် တစ်နေ့လျှင် ငွေတစ်ကျပ် နှစ်ကျပ်မျှဖြင့် အသက်ရှင်နေကြရသည်။ ထိုငွေသည် ဆန်တစ်ပေါင်ဖိုးပင်မရှိ။ ကာလကတ္တားသည် ဟာစရီပါး ပြောသလို “လူမဆန်သော မြို့ကြီး” ဖြစ်သည်။ မျက်စိရှေ့တွင် လမ်းမ၌ လူတစ်ယောက် ဘုံးဘုံးလဲကျ သေသွားသည်ကိုပင် ကိုယ်နှင့် မဆိုင်သလို အသွားအလာမပျက်ဖြစ်နေသော လူများကို ဟာစရီပါး မြင်ခဲ့ရပြီမဟုတ်လော။ ကာလကတ္တားသည် ပရမ်းပတာဖြစ်မှုနှင့် အကြမ်းပတမ်းဖြစ်မှုတို့ကို သိုလှောင်ထားသည့် ယမ်းအိုးကြီးတစ်အိုးလည်းဖြစ်သည်။ 

ငတ်မွတ်ခြင်း၊ လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားရသည့်အထဲတွင် ကမ္ဘာ့အဆိုးရွားဆုံးရာသီဥတု ကြီးစိုးရာ မြို့ကြီးလည်းဖြစ်သည်။ တစ်နှစ်လျှင် ရှစ်လလုံးလုံး ပူလောင်အိုက်စပ်လျက်ရှိပြီး လမ်းမပေါ်မှ ကတ္တရာစေးတွေ အရည်ပျော်ကျကာ ဟောင်ရာတံတားမှ သံပေါင်ကြီးများသည် နေ့အချိန်ဆိုလျှင် ညအချိန်ထက် လေးပေခန့် ကားထွက်လာတတ်သည်။ မျက်လုံးမှ ကြောက်မက်ဖွယ်အရောင်တို့ ပြိုးပြက်ပြီး လည်ပင်းတွင် မြွေများဖြင့် ခေါင်းခွံကို လည်ဆွဲလုပ်၍ဆွဲထားသည့် ကာလီနတ်သမီးသည် သေခြင်းနှင့်အကြောက်တရားတို့ကို ကိုယ်စားပြုထားသည့် နတ်ရုပ်ဖြစ်၏။ ကာလကတ္တားမြို့တော်ကြီးသည် နေရာများစွာတွင် ထိုနတ်သမီးနှင့် သဏ္ဌာန်တူနေသည်။ 

နံရံပေါ်မှ ကြွေးကြော်သံများသည်ပင်လျှင် ထိုမြို့ကြီး၏ ယိုယွင်းပျက်စီးနေသော အခြေအနေကို ဖော်ပြနေသကဲ့သို့ရှိကြသည်။ ကြွေးကြော်သံ ပိုစတာတစ်ခုပေါ်တွင် အောက်ပါအတိုင်း ရေးထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။

“ဒီမှာ ဘာမျှော်လင့်ချက်မှ မရှိတော့ဘူး၊ ငါတို့မှာ ဒေါသပဲ ကျန်တော့တယ်”

* * * 

မြို့သူမြို့သားများက သူတို့နေထိုင်ရာ ကာလကတ္တားမြို့ကြီးသည် လူမဆန်သည့်မြို့ကြီးဟု ပြောကြ၏။ သို့ရာတွင် ကာလကတ္တားမြို့ကြီးတွင် ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော အတိတ်သမိုင်းရှိသည်။ ၁၆၉၀-ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှကုန်သည် တစ်စုက တည်ထောင်ခဲ့ချိန်မှစ၍ ၁၉၄၇-ခု၊ သြဂုတ်လ ၁၅-ရက်နေ့၊ နောက်ဆုံး ဗြိတိသျှဘုရင်ခံ ထွက်ခွာသွားချိန်အထိ ကာလကတ္တားမြို့ကြီးသည် လူဖြူတို့၏ ကမ္ဘာကြီးစိုးရေးအိပ်မက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် အချက်အချာအကျဆုံးသော မြို့ကြီးဖြစ်သည်။ 

ကာလကတ္တားမြို့ကြီးသည် နှစ်ပေါင်း နှစ်ရာ့ငါးဆယ်နီးပါးမျှ ဗြိတိသျှအိန္ဒိယအင်ပါယာ၏ မြို့တော်ကြီးဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၁၅-ခုနှစ်အထိ အဆက်ဆက်သော အိန္ဒိယဘုရင်ခံချုပ်များသည် ယနေ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုထက် လူဦးရေများသော တိုင်းပြည်ကြီးကို ထိုနေရာမှနေ၍ အုပ်စိုးလွှမ်းမိုးခဲ့ကြသည်။ စစ်ရေးပြနေသော တပ်ပေါင်းများစွာ၊ ဝေါစီး၍သွားလာနေကြသော အထက်တန်းစား ဂုဏ်သရေရှိ အမျိုးများစွာတို့သည် ကာလကတ္တားမြို့ကြီးပေါ်မှ လမ်းမများပေါ်တွင် ဖြတ်သန်းသွားခဲ့ကြသည်။

မုတ်သုံရာသီ၏ဒဏ်ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ခံခဲ့ကြရသည့်တိုင် ကာလကတ္တားမြို့ရှိ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံကြီးများ၊ အထိမ်းအမှတ်ကျောက်ရုပ်ကြီးများ၊ အရောင်းအဝယ် လုပ်ငန်းဌာနကြီးများ၊ ကျောက်ဖြူသား ဝရန်တာများနှင့် ကျောက်ဖြူသား တိုင်လုံးကြီးများဖြင့် ရှိနေကြသော လှပသောစံအိမ်ကြီးများသည် အတိတ်က ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော အမွေအနှစ်ကိုဆက်လက်ခံယူနေကြဆဲ ရှိသေးသည်။

မြို့လယ် ရိပ်သာလမ်းမကြီးပေါ်တွင် ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာကြီး၏ဘုရင်ဧကရာဇ်ဖြစ်သော ဂျော့ဘုရင်နှင့် မေရီမိဖုရားကြီးတို့သည် ၁၉၁၁-ခုနှစ်က ရွှေပိန်းချ ရထားကြီးဖြင့် ဒေသစာရီ လှည့်လည်လာခဲ့ဖူးသည်။ ထိုစဉ်က စကော့တောင်ပေါ်သား အဝတ်အစားများကို ဝတ်ဆင်ထားသည့် တောင်ပေါ်သားတပ်ဖွဲ့များက ဘုရင်နှင့်မိဖုရားကို စစ်သဘင် ခင်းကျင်းပြသခဲ့ကြဖူးသည်။ ထိုရိပ်သာလမ်းမကြီးထိပ်တွင် ဧကသုံးဆယ်ကျယ်သည့် ပန်းခြံကြီးရှိပြီး ထိုပန်းခြံကြီးအလယ်တွင် အခန်းပေါင်း ၁၃၇-ခန်းရှိသော ရတ်ရှ်ဘာဝမ် စံအိမ်ကြီးကို မြင်ရသည်။

ထိုစံအိမ်ကြီးသည် အင်္ဂလန်တွင် အလှဆုံး ကျေးလက်စံအိမ်တစ်လုံးဖြစ်သည့် ကက်လက်စတန်ဟောစံအိမ်ကြီးအတိုင်း ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုစံအိမ်ကြီးထဲတွင် အဆက်ဆက်သော အိန္ဒိယဘုရင်ခံချုပ်များ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ ဘုရင်ခံချုပ်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သည့် လော့ဒ်ဝယ်လက်စလေသည် ထိုစံအိမ်ကြီးမှ ကျောက်ဖြူသားဧည့်ခန်းဆောင်ကြီးထဲတွင် ဆီဇာဘုရင်ကြီး၏ရုပ်တု တစ်ဆယ့်နှစ်ခုဖြင့် တန်ဆာဆင်ခဲ့သည်။

လွတ်လပ်ရေးမရခင်က ထိုရတ်ရှ်ဘာဝမ် စံအိမ်ကြီးသည် စိတ်ကူးဖြင့်ပင် လိုက်၍မမီလောက်အောင် ကြီးကျယ်ခမ်းနားသည့် ဧည့်ခံပွဲကြီးများ၊ ပွဲတော်ကြီးများ ကျင်းပရာ နေရာဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုပွဲတော်နေ့များ၌ အမြင့်မြတ်ဆုံးသော ဧကရီဘုရင်မကြီး “ဝိတိုရိယဘုရင်မ” ၏ ကိုယ်စားလှယ်တော်ဖြစ်သော အိန္ဒိယဘုရင်ခံချုပ်သည် ဘေးတစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် စစ်ဝတ်စုံအပြည့်အစုံ ဝတ်ဆင်ထားသော ကိုယ်ရံတော် ဗိုလ်အပေါင်းခြံရံလျက် ရွှေပိန်းချကတ္တီပါနီအုပ် ရာဇပလ္လင်ထက်တွင် နေရာယူစဉ် ခေါင်းပေါင်းပေါင်းထားသည့် အိန္ဒိယအမျိုးသား အစေတော် နှစ်ယောက်တို့က ဘုရင်ခံချုပ် ရွှင်လန်းချမ်းမြေ့စေရန်အလို့ငှာ အနီရောင်ပိုးစဖြင့် ချုပ်လုပ်ထားသည့် လေယပ်ကြီးကို အသာအယာဆွဲကြရသည်။ ငွေအခွေးစွပ် လှံများကို ကိုင်ထားသည့် တပ်သားများက ကိုယ်ရံတော်တပ်ဖွဲ့အဖြစ် စောင့်ကြပ်ကြရသည်။

တည်ဆောက်ဆဲ အဆောက်အအုံများနှင့် ခေတ်သစ် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်များအလယ်ကောင်တွင် သရဖူထဲမှ စိန်ကြီးတစ်လုံးနှယ်ဖြစ်ခဲ့သော ဤကာလကတ္တားမြို့ကြီး၏အတိတ် ကြီးကျယ်ခမ်းနားမှုကို သက်သေထူနေသည့် အလားတူ ကြီးကျယ်သောအဆောက်အအုံများလည်း ရှိသေးသည်။

အားကစားကွင်းကြီးကို ဥပမာအဖြစ် ကြည့်နိုင်သည်။ ထိုကွင်းကြီးထဲ၌ ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာကြီး၏ နန်းရင်းဝန်ကြီးဖြစ်ခဲ့သော ရောဘတ်ဝါပိုး၏မြေးဖြစ်သူ ခေါင်းဆောင်သည့် အသင်းသည် အီတန်ကျောင်းသားဟောင်းများအသင်းကို ကရစ်ကက်ကစားပွဲတွင် ၁၈၀၄-ခုနှစ်က အနိုင်ရခဲ့သည်။ ထိုကရစ်ကက်ဘောလုံးပွဲသည် အရှေ့တိုင်းတွင် ပထမဆုံးကစားသော ကရစ်ကက်ဘောလုံးပွဲဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ဟူဂလီမြစ်ဘေးတွင် ဧကရှစ်ရာခန့် ကျယ်ဝန်း၍ အခိုင်အလုံတည်ဆောက်ထားသော နယ်မြေကြီးတစ်ခုရှိသေးသည်။ ထိုနယ်မြေထဲတွင် ကမ္ဘာ၌ လူတို့တည်ဆောက်နိုင်သော အကြီးဆုံးသော ခံတပ်ကြီးတစ်ခုရှိသည်။ ကာလကတ္တားတွင် ပထမဆုံးလာရောက်ဖွင့်လှစ်သော ဗြိတိသျှကုန်သည်တို့၏ ကုန်ရုံသုံးရုံကို အကာအကွယ်ပေးရန် တည်ဆောက်ထားသော ရဲတိုက်ကြီးတစ်တိုက်သည် ဤတပ်ထဲတွင်ရှိ၏။ ထိုကုန်ရုံသုံးရုံအနက် တစ်ရုံမှာ ကာလီနတ်သမီးကို ကိုးကွယ်သောအားဖြင့် တည်ထားသည့် ကာလီကတ္တား ဟူသော ရွာတစ်ရွာအနီးတွင် ဆောက်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်သဖြင့် ထိုကုန်ရုံကြီးကို ကာလီကတ္တားဟုခေါ်ကြသည်။ ကာလကတ္တားမြို့ဆိုသော အမည်သည် ထိုမှ ဆင်းသက်အမည်တွင်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို ဖို့ဝီလျှံ ရဲတိုက်ကြီးသည် ကာလကတ္တားမြို့ကြီးနှင့်တကွ အာရှတိုက်တွင် ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာကြီးကို ကြီးပြင်းလာအောင် မွေးမြူပေးလိုက်သော ပုခက်တစ်လုံးဟုလည်း ဆိုနိုင်သည်။

သို့ရာတွင် အတိတ်၏ကြီးကျယ်ခမ်းနားမှုကို ဖော်ပြသည့်အရာများထဲတွင် အထင်ရှားဆုံးမှာ မိုင်ဒါကွင်းအစွန်တွင် ထီးထီးကြီးရပ်နေသည့် ကျောက်ဖြူပြတိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ မိမိသည် လူဖြူအားလုံး၏ကိုယ်စား ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိလူသားများအား စောင့်ရှောက်ကယ်တင်ရန် မဟာတာဝန်ကြီးကို ထမ်းရွက်ရသည်ဟု ယုံကြည်တော်မူသော ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီး၏ ခြောက်ဆယ့်သုံးနှစ်မြောက် နန်းစံသက်ကို ရည်စူးကာ အိန္ဒိယပြည်၏စုဆောင်းငွေဖြင့် တည်ဆောက်ခဲ့သော ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီး၏ပြတိုက်ရှိသည်။

ထိုခေတ်သစ် မြို့ပြအဆောက်အအုံများကြားတွင် ကိုလိုနီအုပ်စိုးမှုနှင့်ပတ်သက်၍ အပြည့်စုံဆုံး အဖိုးထိုက်ဆုံးသော ပစ္စည်းများကို ပြသထားသည်။ ထိုပြတိုက်ကြီးထဲတွင် ဒွိဟဖြစ်နေကြသော နောင်လာနောက်သားတို့အတွက် အထိမ်းအမှတ်ပစ္စည်းများကို ကောင်းစွာ သိမ်းဆည်း၍ထားသည်။ ဘုရင်မကြီး၏ ဘုန်းကျက်သရေ ထွန်းတောက်မှုအဆင့်တိုင်းတွင် ရိုက်ကူးထားသည့် ဘုရင်မကြီး၏ရုပ်တုများ၊ အဆက်ဆက်အုပ်စိုးခဲ့ကြသော ဘုရင်မကြီး၏ ကိုယ်စားလှယ်တော် ဘုရင်ခံချုပ်မင်းများ၏ရုပ်တုများ၊ ကဗျာဆရာကြီး ကစ်ပလင်း၏ရုပ်ပုံ၊ အိန္ဒိယပြည်အား ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာထဲသို့ သွတ်သွင်းခဲ့စဉ် စစ်ပွဲများ၌ ဗြိတိသျှဗိုလ်ချုပ်များ ကိုင်ဆောင်ခဲ့သော ရွှေချကျောက်စီ လက်ကိုင်ရိုးတပ် ဓားရှည်ကြီးများ၊ ထိုတိုက်ပွဲများအကြောင်းကို ရေးမှတ်ထားသည့် စာရွက်စာတမ်းများ၊ ရေခြားမြေခြားတွင်ရှိသော မိမိ၏လက်အောက်ခံ ကျေးတော်မျိုး၊ ကျွန်တော်မျိုးတို့အား ချစ်ခင်မြတ်နိုးတော်မူကြောင်း ဖော်ပြသည့် ဧကရီဘုရင်မကြီး၏ မှာတမ်းသဝဏ်လွှာများလည်း ရှိသည်။ 

ကာလကတ္တားသည် အပူရှိန်ပြင်းသည်။ ​မြွေကင်း​ပေါသည်။ ရောဂါထူပြောသည်။ ခွေးအ, ဝင်တတ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ချောင်ရင်ဂီ လမ်းမကြီးပေါ်အထိ ကျားများဝင်ရောက်တတ်သေးသည်။ သို့တိုင်အောင် ကာလကတ္တားသည် သူ့ကို တည်ဆောက်ပေးလိုက်သည့် အရှင်သခင် အင်္ဂလိပ်တို့အား အလွန်ဇိမ်ရှိ၍ အလွန်ချမ်းသာသော အနေအထိုင်မျိုးကို ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ နှစ်ပေါင်းနှစ်ရာ့ငါးဆယ်အတွင်း၌ အဆက်ဆက်သော အင်္ဂလိပ်မင်းများသည် မနက်လင်းသည်နှင့် မြင်းတပ်သည့် ဘာဂီများဖြင့်လည်းကောင်း၊ အမိုးဖွင့်ကားများဖြင့်လည်းကောင်း၊ မိုင်ဒါကွင်းထဲရှိ ညောင်ပင်ရိပ်များ၊ သော်ကချုံရိပ်များ၊ အုန်းတောများကြားထဲတွင် မနက်ခင်း လေညင်းခံထွက်ကြသည်။ နှစ်တိုင်း နာတာလူးပွဲတော်မတိုင်မီတွင် ပြိုးပြိုးပြက်ပြက်တောက်ပသော ပိုလိုရိုက်ပွဲများ၊ မြင်းပွဲများ၊ ဧည့်ခံပွဲများကို တခြိမ့်ခြိမ့် ကျင်းပကြသည်။ 

အာရှတိုက်ရှိ အထက်တန်းလွှာ ပုဂ္ဂိုလ်မှန်သမျှတို့သည် ကာလကတ္တားသို့ လာရောက်စုဝေးကြသည်။ ကာလကတ္တားမြို့ကြီး ကောင်းစားစဉ်ကမူ ကာလကတ္တားရှိ အထက်တန်းလွှာ ဂုဏ်သရေရှိအမျိုးသမီးအပေါင်းတို့၏ အဓိက မဟာလုပ်ငန်းသည် မဒရပ်နှင့် ဗာရာဏသီမှ ရက်လုပ်သည့် ပိုးဖဲကတ္တီပါစတို့ကို လန်ဒန်နှင့် ပါရီရှိ အကောင်းဆုံးအပ်ချုပ်ဆိုင်များသို့ ပေးပို့ကာ သတို့သမီးဝတ်စုံချုပ်ပြီး စမ်းသပ်ဝတ်ဆင်ကြည့်ကြသည့် လုပ်ငန်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ အခွင့်ထူးခံ အမျိုးသမီးတို့ နှစ်ပေါင်းငါးဆယ်လုံးလုံး ဆုံတွေ့ရာဌာနသည် ပါရီမှလာရောက်ဖွင့်လှစ်သည့် မက်ဆားမာဗေးနှင့် မက်ဆားဆီရက်ဆိုသော ဆံပင်အလှပြင်ဆိုင် နှစ်ဆိုင်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ အပျော်အပါး၊ အမော်အကြွားတို့ များပြားလှသဖြင့် ကာလကတ္တားသည် အရှေ့တိုင်း၏ပါရီဟု ထိုခေတ်က နာမည်တွင်ခဲ့ဖူးသည်။ 

ဧည့်ခံပွဲများ ကျင်းပတိုင်း ဟူဂလီမြစ်ရိုးတစ်လျှောက်သို့ လေညင်းခံမထွက်သော ဧည့်ခံပွဲဟူ၍ မရှိ။ ခေါင်းပေါင်း အစိမ်း၊ အနီ၊ အဖြူရောင်ဝတ်စုံတွင် ရွှေခါးစည်းကြိုးစည်းထားသည့် လှေတော်သား လေးငါးဆယ်ခန့် လှော်သည့်ဇိမ်ခံလှေကြီးများပေါ်တွင် ဧည့်သည်များကို တင်ကာ လေညင်းခံထွက်တတ်ကြသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင်လည်း ဧဒင်ဥယျာဉ်ဟု ခေါ်ထိုက်သည့် မြစ်ကမ်းဘေးမှာ လေညင်းခံရင်း လမ်းလျှောက်ထွက်တတ်ကြသည်။ အရှေ့တိုင်းဗိသုကာကို ဝါသနာပါသည့် ဘုရင်ခံချုပ်တစ်ဦးက မြန်မာပြည်မှ တစ်ရစ်ပြီးတစ်ရစ် မှာယူတင်သွင်း၍ တည်ထားသော စေတီတော်တစ်ဆူလည်းရှိသည်။ ညနေဆိုလျှင် မြို့စောင့်တပ်ရင်း ဘင်ခရာတီးဝိုင်းမှ ကြည်နူးဖွယ် တေးသံစုံဖြင့် ဖျော်ဖြေသည်။

ညပိုင်းသို့ရောက်လျှင် “အိန္ဒိယလူမျိုးနှင့် ခွေးများမ၀င်ရ” ဟု ဆိုင်းဘုတ် တပ်ထားသည့် မြို့တော်ရှိ ကလပ်အသီးသီးတို့တွင် ပိုကာဝိုင်း၊ ဖဲဗေဒင်ဝိုင်းတို့ အမြဲရှိတတ်သည်။ ထို့ထက် ညဉ့်နက်လျှင်လည်း ချောင်ရင်ဂီလမ်းရှိ အိမ်များမှ ကပွဲခန်းဆောင်များတွင်ဖြစ်စေ၊ လန်ဒန်ပျော်ပွဲစားရုံ၏ ကျွန်းသားကြမ်းခင်းများပေါ်တွင်ဖြစ်စေ နှစ်ယောက်တွဲ ကပွဲများ အမြဲရှိတတ်သည်။

ဇာတ်သဘင်အနုပညာကို ဝါသနာပါသူတို့အတွက်လည်း ရွေးစရာတွေ တစ်ပုံတစ်ပင်၊ ကာလကတ္တားသည် အာရှတိုက်၏ အနုပညာနှင့်အသိပညာဆိုင်ရာ မြို့တော်ကြီးမဟုတ်လော။ ပြဇာတ်ရုံသစ်ကြီးတွင် ညနေတိုင်း ရှိတ်စပီးယား၏ပြဇာတ်တွေ ကနေတတ်သည်။ အခြားဇာတ်ရုံများတွင်လည်း လန်ဒန်တွင် နောက်ဆုံးပြနေသည့် ရုပ်ရှင်တွေ ပြနေတတ်သည်။ တစ်ခါတုန်းကဆိုလျှင် မစ္စက်ဗရစ်ကိုးဆိုသည့် ဂုဏ်သရေရှိအမျိုးသမီးကြီးတစ်ဦးက သူ့ဧည့်ခန်းကို အော်ပရာဇာတ်ရုံအဖြစ် ပြောင်းလဲပစ်လိုက်ရာ ဥရောပမှ အော်ပရာအဆိုကျော်များကို ဖိတ်ခေါ်၍ အော်ပရာဇာတ်ပင် ကပြခဲ့ဖူးသေးသည်ဟု ကာလကတ္တားတွင်ရှိသည့် သမိုင်းဆရာတစ်ဦးဖြစ်သူ ​ဂျော်ဖရီမိုးက ရေးခဲ့ဖူးသည်။

ထိုအင်ပိုင်ယာဇာတ်ရုံကြမ်းပြင်များပေါ်တွင် ကမ္ဘာကျော် ရုရှားဘဲလေး ကချေသည် အင်နာပါဗလိုနာကိုယ်တိုင် ဇာတ်ခုံလောကမှ အနားမယူမီ နောက်ဆုံး ကပြခဲ့ဖူးပြီ။ ကာလကတ္တား ဆင်ဖိုနီတီးဝိုင်းသည် တည်ဆောက်သူ ဘင်္ဂါလီ အမျိုးသား ရော့ဗရီ၏ ညွှန်ကြားမှုအောက်တွင် တနင်္ဂနွေနေ့တိုင်း တီးမှုတ်ခဲ့ဖူးပြီ။ ပထမကမ္ဘာစစ်ပြီးသည့်နောက် မကြာမီကလေးတွင် အာရှတိုက်တွင် နာမည်အကြီးဆုံး ပျော်ပွဲစားရုံဖြစ်သည့် ကြယ်သုံးပွင့်ရ ပျော်ပွဲစားရုံကြီး ရှိသည်။ ၁၉၇၀-ခု တစ်ဝိုက်လောက်အထိ ဖာပို ပျော်ပွဲစားရုံသည် အရှေ့တိုင်း၏ မက္ကဇင်း ပျော်ပွဲစားရုံဟု နာမည်ကြီးသည်။

စိန်ပေါ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကြီးထဲတွင် ဘုရားဝတ်ပြုရာ ကိုယ်ပိုင်နေရာ သတ်မှတ်ထားကြသကဲ့သို့ ကာလကတ္တားမှ လူကုံထံများသည်လည်း အယ်လ်ပုံသဏ္ဌာန် ထမင်းစားခန်းကြီးထဲတွင် စားပွဲတစ်လုံးကို အမြဲဝယ်ထားကြသည်။ အီတာလီယန် ပျော်ပွဲစားရုံပိုင်ရှင် ဖာပိုကလည်း လူများကို တကယ့် မင်းစိုးရာဇာကြီးသဖွယ် ဆက်ဆံတတ်သည်။ ပျော်ပွဲစားရုံသို့ လာရောက်သူများ၏ မျက်နှာအမူအရာ၊ အဝတ်အစား၊ အဆင်အပြင်တို့ကို သူမကြိုက်လျှင် ပျော်ပွဲစားရုံထဲမှ မောင်းနှင်ထုတ်တတ်သည်။ သူ့ပျော်ပွဲစားရုံမှ တီးဝိုင်းမှာ မှူးမတ်တစ်ဦးအဖြစ်မှ ဂီတသမားတစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့သော စပိန်လူမျိုး ဖရန်မစ္စတာ ကာဆာနိုဗာ၏ တီးဝိုင်းဖြစ်သည်။ ဖာပို၏ကပွဲခန်းမဆောင်သည် အာရှတိုက်မှ လူဖြူ နောက်ဆုံးမျိုးဆက်တို့၏ အချစ်ဇာတ်လမ်းများ မွေးဖွားရာဖြစ်သည်။

အနောက်တိုင်းအပျော်အပါးတို့ထက် ကြွယ်ဝသော ဘင်္ဂါလီယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်တို့ကို မြတ်နိုးသူတို့သည်လည်း သူ့နည်းနှင့်သူ ပျက်စီးကြရသည်။ ဆယ့်ရှစ်ရာစုမှစ၍ ကာလကတ္တားသည် ဒဿနဆရာများ၊ ကဗျာဆရာများ၊ ပုံပြောဆရာများ၊ ဂီတပညာရှင်များကို မွေးဖွားပေးခဲ့၏။

ကာလကတ္တားသည် စာပေနိုဘယ်ဆုရှင် ကဗျာဆရာတဂိုးကို မွေးထုတ်ခဲ့၏။ သိပ္ပံနိုဘယ်ဆုရှင် ဂျေဝီဘို့စ်ကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့၏။ ခေတ်သစ် သူတော်စင်များဟု ခေါ်ထိုက်သည့် ရာမာတရစ်သျှဏနှင့် ဆွာမိဝိဝေကနန္ဒာတို့ကို မွေးထုတ် ပေးခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ရုပ်ရှင်လောကတွင် ဟိုးဟိုးကျော်ခဲ့သည့် ဒါရိုက်တာဆတ်ရာဂျစ်ရေးကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့၏။ ယောဂဆရာကြီး ရှရ်ဩရိုဗိန္ဒနှင့် ရီလေတစ် ဗစ်တီသီအိုရီ သုတေသနပညာရှင် ဆတ်ယင်ဘို့စ်တို့ကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့၏။

ကာလကတ္တားမြို့ကြီး၏ကံကြမ္မာသည် အနိမ့်အမြင့်တို့ကို ကြုံခဲ့သည့်တိုင် အတိတ်အမွေအနှစ်တို့အားလုံးသည် လုံးဝပျက်စီးသွားခြင်းမရှိ။ ကာလကတ္တားသည် ယခုတိုင် အိန္ဒိယပြည်ကြီး၏အနုပညာနှင့် အသိပညာ မီးရှူးတန်ဆောင်ကြီးဖြစ်လျက်ရှိသေးသည်။ ကာလကတ္တား၏ယဉ်ကျေးမှုသည် ယခုတိုင် ရှင်သန်ဖွံ့ဖြိုးဆဲရှိသေးသည်။ လမ်းမများတွင် စာအုပ်ဆိုင်တွေ ပြည့်လျက်။ ပထမအကြိမ်ထုတ်စာအုပ်များ၊ စာအုပ်ငယ်များ၊ ထူထဲသော ဂန္ထဝင် စာအုပ်ကြီးများနှင့် စာအုပ်အမျိုးမျိုးတို့ကို ရနိုင်သည်။ ဘင်္ဂါလီဘာသာဖြင့် ရေးထားသော စာအုပ်များ၊ အိန္ဒိယတိုင်းရင်းသား ဘာသာအမျိုးမျိုးဖြင့် ပုံနှိပ်သော စာအုပ်များ အများအပြားရှိသေးသည်။ 

ဘင်္ဂါလီလူဦးရေသည် ကာလကတ္တားလူဦးရေ၏ တစ်ဝက်မျှသာရှိသည့်တိုင် ကာလကတ္တားသည် ပါရီနှင့်ရောမ နှစ်မြို့ပေါင်းထက် စာရေးဆရာ ဦးရေ ပိုများသည်။ လန်ဒန်နှင့် နယူးယောက်တို့ထက် စာပေဝေဖန်ရေးဂျာနယ်များ ပိုများသည်။ နယူးဒေလီထက် ရုပ်ရှင်ရုံ ဇာတ်ရုံ ပိုများသည်။ ကျန်အိန္ဒိယတစ်ပြည်လုံးထက် ထုတ်ဝေသူပိုများသည်။ ညနေပိုင်းရောက်လျှင် ဇာတ်ရုံများတွင် ပြဇာတ်တွေ၊ ကဗျာရွတ်ပွဲတွေ အမြဲရှိသည်။ ကမ္ဘာကျော် ရာဝီရှန်ကာလို လူရွှင်တော်တွေကအစ၊ လမ်းဘေးတွင် ပလွေကလေးတစ်ချောင်း၊ တာတာပလာဗုံကလေးတစ်လုံးဖြင့် တီးနေသည့် ပန်တျာသည်အဆုံး အားလုံးရှိပြီး သူတို့အားလုံးလည်း ကိုယ့်ပရိသတ်နှင့်ကိုယ်ရှိကြသည်။

 

အိန္ဒိယပြည်၏ ဇာတ်သဘင်အဖွဲ့ တစ်ဝက်ကျော်လောက်သည် ကာလကတ္တားမှ မွေးထုတ်ပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဘင်္ဂါလီ အမျိုးသားတစ်ယောက်ကဆိုလျှင် သူတို့ ဘင်္ဂါလီပညာရှင်များသည် အင်္ဂလိပ်တို့ မကြားဖူးခင်ကတည်းက ပြင်သစ်ပြဇာတ်ဆရာကြီး မော်လျဲ၏ပြဇာတ်များကို ဘင်္ဂါလီဘာသာသို့ ပြန်ဆိုပြီးပြီဟု ကြွေးကြော်သည်။ 

သို့ရာတွင် ဟာစရီပါးတို့လို တောမှ ပြေးလာသော သန်းပေါင်းများစွာသော ဒုက္ခသည်များအဖို့သော်မူ ကာလကတ္တားမြို့ကြီးသည် ယဉ်ကျေးမှုအချက်အချာလည်း မဟုတ်၊ ခမ်းနားသော အတိတ်သမိုင်းလည်းမဟုတ်။ သူတို့အဖို့ကား ကာလကတ္တားသည် နောက်တစ်နေ့ ဆက်လက်အသက်ရှင်ရန်အတွက် ထမင်းကျန်၊ ဟင်းကျန်ကလေးကို ပေးနိုင်မည့် မျှော်လင့်ချက်မှိန်မှိန်ကလေးတစ်ခုသာဖြစ်သည်။ သည်လောက်ကြီးမားသည့် မြို့ကြီးထဲတွင် ကုန်းကောက်စရာ ထမင်းကျန် ဟင်းကျန်ကလေးတော့ ရှိရပေလိမ့်မည်။ ရေကြီးနေသည့် သူတို့ရွာ သို့မဟုတ် မိုးခေါင်သဖြင့် ပပ်ကြားတွေအက်နေသော သူတို့ရွာတစ်ဝိုက်တွင်မူ ထမင်းကျန်၊ ဟင်းကျန်ပင် ရနိုင်စရာမရှိတော့ပြီ။

* * * 

ဘရာဘဇား ခေါ် ဈေးကြီးတစ်ဝိုက်တွင် နောက်တစ်နေ့ကုန်ဆုံးပြီးနောက် ညနေစောင်းတွင် ဟာစရီပါးသည် အောင်မြင်သောအပြုံးဖြင့် ပြန်ရောက်လာ၏။

“ဘုရားသိကြားမ,လို့ အလုပ်ကလေး ဘာလေး ရခဲ့ပါစေတော်၊ ဟဲ့ ကလေးတွေ ကြည့်စမ်း၊ နင်တို့အဖေ မျက်နှာက ပြုံးလို့ပဲ၊ တို့ရွာက ကူလီလုပ်တဲ့ ကောင်ကလေးကို တွေ့ခဲ့ပြီထင်တယ်၊ ဒါမှမဟုတ် အလုပ်တို့ ဘာတို့ ရခဲ့ပြီလား မသိဘူး၊ တို့တစ်တွေ မငတ်တော့ဘူးပေါ့”

အာလောက က သူ့ယောက်ျားကို ကြည့်၍ ကလေးတွေကို လှမ်းပြော၏။ 

ဟာစရီပါးသည် သူတို့ရွာက ကူလီကောင်လေးကိုလည်း မတွေ့ခဲ့ပါ။ အလုပ်လည်း မရခဲ့ပါ။ သူ့လက်ထဲတွင် သတင်းစာစက္ကူဖြင့် ကတော့ပုံ ထုပ်ထားသည့် ဆန်လှော်နှစ်ထုပ်ပါလာခြင်းကြောင့် ပြုံးလာခြင်းဖြစ်ပါသည်။ 

သူတို့ဆင်းရဲသားများသည် စားစရာမရှိလျှင် နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ဆန်စေ့ကို သဲပူပူတွင် အိုးကင်းတိုက်ထားသည့် ဆန်စေ့လှော်ကို စားကြရသည်။ ဆန်စေ့လှော်မှာ မာလွန်းသဖြင့် အကြာကြီး စိမ်ထားရသေး၏။ သူတို့တစ်သိုက်သည် ဆန်စေ့လှော်ကို တိတ်ဆိတ်စွာ ဝါးနေကြ၏။ သားအငယ်ဆုံးက သူ့ဝေစု ကုန်သွားသည်တွင် သူဝါးနေသည်ကို လှမ်းကြည့်နေသဖြင့် ဟာစရီပါးက “ရော့ ရော့... လူလေး၊ ဒါလေး ဝါးလိုက်” ဟု လှမ်းပေးသည်။

အာလောကသည် သူ့ယောက်ျား၏ဖြစ်ပုံကို ကြည့်၍ ရင်ထဲတွင် ဆို့သွား၏။

ဟာစရီပါးမှာ ကာလကတ္တားသို့ ရောက်သည့်နောက်တွင် တဖြည်းဖြည်းနှင့် ပိန်ချုံးလာခဲ့လေပြီ။ အရိုးကြီးတွေက ငေါထွက်နေ၏။ မုတ်ဆိတ်အောက်မှ မေးတို့က ချိုင့်ဝင်လျက်။ မည်းနက်တောက်ပြောင်နေသည့် ဆံပင်တို့က ဖြူရောင်သန်းစပြုနေပြီ။ သူတို့ရသည့် လမ်းဘေးပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် ကျောဆန့် အိပ်လိုက်သည့် ဟာစရီပါးကိုကြည့်ရင်း “ငါ့ယောက်ျားလည်း တော်တော်ကို ကျသွားရှာတယ်” ဟု အာလောက တွေးနေသည်။ သူ့ရုပ်ကိုကြည့်ပြီး ပထမဆုံးအကြိမ်တွေ့စဉ်က ရုပ်ပုံကို ပြန်၍အမှတ်ရလာ၏။ 

သူတို့တဲကလေးရှေ့က မင်္ဂလာဆောင်မဏ္ဍပ်လုပ်ထားသည့် မျက်နှာကြက်ကလေးအောက်တွင် မားမားမတ်မတ် ရပ်လျက်၊ သူ့ကို သူ့ဆွေမျိုးများနှင့် အပေါင်းအသင်းများက သူတို့ရွာမှ ဝေါဖြင့် တင်ဆောင်လာခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ပုဏ္ဏားက သူ့နဖူးကို ဆန်မှုန့်တို့ပေးပြီး သပြေရွက်ဖြင့် ရေဖျန်းပေးသည်။ သူ့အဝတ်အစားမှာ ဖြူဆွတ်လျက်။ ခေါင်းတွင်လည်း အဝါရောင်ခေါင်းပေါင်းကို ပေါင်းထားသည်။ မင်္ဂလာအခမ်းအနားပြီးသည့်နောက် သူ့အမေနှင့် သူ့အဒေါ်တို့က သူနှင့်ဟာစရီပါးတို့နှစ်ယောက်တည်း ထားပစ်ခဲ့သည့်အခါတွင် သူ့ရင်တွေတုန်ကာ အထိတ်တလန့်ဖြစ်နေပုံကို သူသတိရနေသည်။ 

ထိုစဉ်က သူက ဆယ့်ငါးနှစ်ရွယ်။ ဟာစရီပါးက ဆယ့်ရှစ်နှစ်အရွယ်။ ယခင်က သူတို့နှစ်ယောက် တစ်ခါမျှ မတွေ့ဖူးကြ။ မိဘများ၏စီစဉ်ချက်ဖြင့် အကြင်လင်မယားဖြစ်လာခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဟာစရီပါးက သူ့ကို စူးစိုက်ကြည့်ပြီး သူ့နာမည်ကို မေး၏။

“နင်က သိပ်လှတာ၊ နင့်လို လှတဲ့မိန်းကလေးတစ်ယောက်ဟာ ငါနဲ့ မလိုက်ပါဘူးဟာ” ဟုပြောသည်။ 

အာလောကသည် သူ့ကို ပြုံးကြည့်လိုက်၏။ သူတို့ထုံးစံအရ လက်ထပ်ပြီးစ မိန်းကလေးတစ်ယောက်သည် မင်္ဂလာဆောင်သည့်နေ့တွင် သူ့ယောက်ျားနှင့် ရင်းနှီးစွာ စကားပြောလျှင် မတင့်တယ်ဟု ယူဆသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အာလောက၏မျက်နှာသည် ရှက်သွေးဖြန်းသဖြင့် ရဲနေ၏။ သို့ရာတွင် သူ့ကို နူးညံ့စွာဆက်ဆံသည့် ဟာစရီပါးကို မြင်ရသည့်အခါတွင် အနည်းငယ် ရဲလာကာ " စာတတ်သလား" ဟု မေးကြည့်သည်။

“စာတော့ မတတ်ဘူး၊ ဒါပေမယ့် ဒီပြင်အလုပ်တွေကိုတော့ ငါကောင်းကောင်း လုပ်တတ်ပါတယ်” 

အာလောကသည် ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် လှဲနေသည့် သူ့ယောက်ျားကို ကြည့်ကာ ထိုနေ့က သူတို့မင်္ဂလာဆောင်ကို ပြန်၍အမှတ်ရနေသည်။

“အဲဒီတုန်းကတော့ သူက တောင့်တောင့်တင်းတင်းကြီးပဲ။ တို့ရွာထိပ်က မျှစ်ပျဉ်းကြီးများလိုပဲ”

ယခုမူ သူ့ယောက်ျား ဟာစရီပါးသည် သူ့အတွက်ရသည့် ပလက်ဖောင်းနေရာကွက်ကလေးပေါ်တွင် ပျော့ခွေလျက်။ သူ့ကို သန်မာသည့်လက်မောင်းကြီးများဖြင့် ပွေ့ဖက်ခဲ့သူသည် သူမှဟုတ်ပါလေစဟု သံသယဖြစ်မိသည်။ အဒေါ်လုပ်သူက တိုးတိုးတိတ်တိတ် မှာသွားသည့်တိုင် မင်္ဂလာဦးညက သူ့လက်မောင်းကြီးများဖြင့် ဖက်လိုက်သည့်အခါတွင် အာလောကသည် ကြောက်လန့်တကြားဖြင့် ရုန်းထွက်မိသည်။

“မကြောက်ပါနဲ့ဟာ၊ နင်နဲ့ငါ လင်မယားဖြစ်ပြီပဲ၊ နောက်ကျရင် ကလေးတွေတောင် မွေးပေးရဦးမှာ”

အာလောကသည် အမှောင်ထဲသို့ ငေးစိုက်ကာ ထိုအကြောင်းများကို ဆွေးနေသည်။ ထိုစဉ် သူတို့အနီးမှ ဆူဆူညံညံ အသံတွေကြောင့် သူ့အတွေးပြတ်သွား၏။ ဆူဆူညံညံဖြစ်ရခြင်းမှာ အခြားကြောင့်မဟုတ်။ သူတို့ကို လက်ဖောင်းနေရာကလေးပေးခဲ့သည့် မိသားစုတို့၏သမီးငယ်ကလေး ​ပျောက်နေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ကလေးမကလေးက ရုပ်ချောချော၊ ဆယ့်သုံးနှစ်အရွယ် ကလေးမလေးဖြစ်သည်။ ဆံပင်ကို ဖွတ်မြီးထိုးထားပြီး ကျောပေါ်ဖြန့်ချထားသည်။ မျက်လုံးစိမ်းကလေးတွေနှင့်။ သူ့အမည်က မာယားဟု ခေါ်သည်။

 

မာယားသည် မနက်လင်းသည်နှင့် ချောင်ရင်ဂီလမ်းမကြီးက ဟိုတယ်ကြီးအဝင်တွင်းသို့လည်းကောင်း၊ ပန်းခြံလမ်းသို့လည်းကောင်း သွား၍ အတောင်းအရမ်းထွက်သည်။ ထိုဟိုတယ်ကြီးများတွင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ ကမ္ဘာလှည့်ခရီး သည်များနှင့် လုပ်ငန်းရှင်ကြီးများ တည်းခိုတတ်၏။ ထိုလမ်းပေါ်တွင် လူမိုက်ဂိုဏ်းတစ်ခုက ကြီးစိုးထားသည်။ သူတို့ခွင့်ပြုချက်ရမှ ထိုလမ်းပေါ်သို့ လာ၍တောင်းရမ်းနိုင်သည်။ သူတို့ခွင့်ပြုချက်မရှိလျှင် မည်သူမျှ လာ၍

တောင်းရမ်းခြင်းမပြုရဲကြ။ ညနေအလုပ်ချိန်ကုန်လျှင် မာယားသည် သူတောင်း၍ရသည့် ပိုက်ဆံကလေးကို လူမိုက်ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်သို့ အပ်ရ၏။ ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က သူ့နေ့စဉ်လုပ်ခကို ပြန်ပေးသည်။ မာယားသည် လုပ်ခအဖြစ် ငါးကျပ်ခန့်ရ၏။ 

ထိုနေရာတစ်ဝိုက်တွင် တောင်းရမ်းခွင့်ရသည်မှာ မာယား ကံကောင်းသည်ဟု ဆိုရလိမ့်မည်။ လူမိုက်ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်များသည် ကိုယ်ခန္ဓာချို့တဲ့နေသည့် ကလေးငယ်များ၊ သို့မဟုတ် အင်္ဂါချွတ်ယွင်းနေသည့်လူများကို လိုချင်သည်။ သူတို့ကိုပြ၍ ပိုက်ဆံတောင်းရသည် မဟုတ်လော။ ပေးကမ်းသူကလည်း ရက်ရက်ရောရော ပေးကမ်းသွားမည် မဟုတ်လား။ ခြေထောက်ပြတ်နေသူ၊ ဗိုက်ပူနံကားနှင့် ကလေးငယ်ကလေးကို ချီထားသည့် စုတ်စုတ်ပြတ်ပြတ် သားသည်အမေ စသည်တို့ကို ပို၍လိုချင်သည်။ သူတို့နှင့်ဆိုလျှင် ပိုက်ဆံပိုတောင်းကောင်းသည်။ အချို့ကလေးငယ်များဆိုလျှင် မွေးကင်းစကတည်းက ခြေလက်တို့ ချွတ်ယွင်းသွားအောင် လုပ်ပစ်ကာ ထိုလူမိုက်ဂိုဏ်းများသို့ ရောင်းစားလေ့ရှိသည်ဟုပင် ဆိုကြသည်။

မာယားသည် တောင်းရမ်းရမည်ဆိုသည့်အခါတွင် အကြီးအကျယ် စိတ်ထိခိုက်ခြင်းဖြစ်ရသည်။ မနက်လင်း၍ အလုပ်ဆင်းခါနီးပြီဆိုသည်နှင့် မာယားသည် အမေ့ရင်ခွင်ထဲသို့ ခေါင်းဝှေ့၍ဝင်ကာ ရှိုက်ကြီးတငင်ငိုသည်။ ထိုရှုခင်းမျိုးမှာ ကာလကတ္တားမြို့လမ်းမများတွင် ရိုးနေလေပြီ။ သို့ရာတွင် မာယားသည် သူ့အလုပ်ကို ကျိုးကျိုးနွံနွံပင်လုပ်သည်။ ငါးကျပ်ဆိုသော ငွေသည် သူ့မိသားစုအတွက် သေရေးရှင်ရေးကိစ္စ မဟုတ်လော။

ထိုနေ့ညကမူ မာယားသည် သူတို့နေရာသို့ ပြန်မရောက်လာ။ မိုးချုပ်လာသည်နှင့် အဖေနှင့်အမေသည် မာယားအတွက် စိုးရိမ်စပြုလာကြ၏။ ထ,လိုက်၊ ထိုင်လိုက်၊ လမ်းလျှောက်လိုက်ဖြင့် ဆောက်တည်ရာမရ ဖြစ်နေကြ၏။

သူတို့သည် ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် နေလာခဲ့သည်မှာ သုံးလရှိခဲ့လေပြီ။ သုံးလအတွင်းတွင် သူတို့သည် အဖြစ်အပျက်မျိုးစုံကို မြင်ခဲ့ရဖူးပြီ။ ထို့ကြောင့် သူတို့စိုးရိမ်သောကရောက်နေခြင်းကို အဆိုးမဆိုသာ။ ကာလကတ္တားတွင် ကလေးများကို ဖြားယောင်းခေါ်ယူသွားမှုများသည် ဒုနဲ့ဒေး။ လူမိုက်ဂိုဏ်းများသည် အထူးသဖြင့် ဆယ်နှစ်နှင့် ဆယ့်ငါးနှစ်အတွင်း မိန်းကလေးများကို ဖြားယောင်းခေါ်ငင်သွားလေ့ရှိကြသည်။ သို့တိုင် ယောက်ျားကလေးများကိုလည်း အလွတ်ပေးသည်မဟုတ်။ 

ထိုကလေးများကို မကောင်းသည့်အိမ်များသို့ ရောင်းသည်။ ထိုအိမ်များက ကလေးငယ်များကို ဝယ်ပြီး မဒရပ်၊ ဘုံဘေ၊ ဒေလီ စသည့်မြို့များသို့ ပို့ပေးသည်။ အချို့ဆိုလျှင် ပါသျှန်းပင်လယ်ကွေ့တွင် ရှိသည့် အာရပ်နိုင်ငံမြို့ကြီးများသို့ပင် တင်ပို့သည်ဟုဆိုသည်။ သူတို့ကို ဘယ်တော့မှ ပြန်၍မတွေ့ကြရတော့။ ကာလကတ္တားရှိ ပြည့်တန်ဆာအိမ်များသို့ အရောင်းခံရသူများမှာ ကံကောင်းသည်ဟုပင် ဆိုနိုင်သည်။

အာလောကသည် သူတို့အိမ်နီးနားချင်းတို့၏အဖြစ်ကို သိရသဖြင့် အိပ်ပျော်နေသော သူ့ယောက်ျား ဟာစရီပါးကို အိပ်ရာမှနိုးသည်။ ဟာစရီပါးက မာယားကို သူနှင့်အတူ လိုက်ရှာမည်ဟု သူ့အဖေကိုပြော၏။ သို့ဖြင့် သူတို့နှစ်ယောက်သည် ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် လူတွေပြည့်ကျပ်နေအောင် အိပ်ကြသည့် လမ်းသေး လမ်းမြွာတကာတွင် လျှောက်ရှာကြသည်။ သို့ရာတွင် မြို့ကြီးမှာ အိမ်တွေကလည်း ဆင်တူ၊ လမ်းတွေကလည်း ဆင်တူဖြစ်ကြသဖြင့် သူတို့ တောမှာလို ရှာရသည်မှာ မလွယ်လှ။

သူတို့နှစ်ယောက် ထွက်သွားသည့်အခါတွင် အာလောကသည် အိမ်နီးနားချင်း မိန်းမအနီးသို့ သွားထိုင်၏။ ကျောက်ပေါက်မာတို့ထင်လျက်ရှိသည့် မျက်နှာတွင် မျက်ရည်တွေ ရွှဲလျက်။ သူ့ဆာရီထဲတွင်မူ ကလေးငယ်လေးတစ် ယောက်ကို ပိုက်ထား၏။ သားငယ်လေး နှစ်ယောက်မှာ သူ့ဘေး ပလက်ဖောင်း​ပေါ်တွင် အိပ်ပျော်လျက်ရှိသည်။ သူငယ်ကလေးနှစ်ယောက်မှာ နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် အိပ်မောကျနေကြသည်။ လမ်းမပေါ်တွင် တဝုန်းဝုန်းဖြတ်မောင်းသွားသည့် ​လော်ရီကားကြီးများ၏အသံကိုလည်း မကြား၊ သူတို့ခေါင်းပေါ်ရှိ မီးရထားတံတားမှ ဖြတ်မောင်းသွားသည့် ရထားသံကိုလည်း မသိ။ ဗိုက်ထဲမှ ဆာနေသည်ကိုလည်း သတိမပြု။ 

သူတို့သည် သည်ပလက်ဖောင်းကလေးတွင် လာနေကတည်းက တစ်သက်လုံးနေထိုင်သွားတော့မည့်နှယ် အိပ်သည့်​နေရာနှင့် ထမင်းချက်သည့်နေရာနှင့်။ ထမင်းချက်သည့်နေရာတွင် မီးသွေးမီးဖိုနှင့် ပန်းကန်အိုးခွက်များကို ချထားသည်။ ဆောင်းတွင်းဖြစ်၍ မိုးစိုမှာကို မကြောက်ရ။ သို့ရာတွင် ဆောင်းလယ်ရောက်၍ ဟိမဝန္တာဘက်ဆီမှ မြောက်လေအေးကြီး တိုက်လာသည့်အခါမျိုးတွင်မူ ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် ခိုက်ခိုက်တုန်အောင် အေးသည်။ ချောင်းဆိုးသံ၊ သလိပ်ထွေးသံ၊ လည်ချောင်းရှင်းသံ၊ တံတွေးထွေးသံတို့ကို ကြားရတတ်သည်။ 

အာလောက စိတ်အညစ်ဆုံးမှာ ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် အိပ်ရခြင်းဖြစ်သည်။ မနက်လင်းသည်နှင့် ကိုင်ရိုက်ထားသည့်နှယ် ကိုယ်လက်တွေ တောင့်တင်းနေတတ်သည်။ သူတို့နှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင် ပလက်ဖောင်းပေါ်က ကြော်ငြာ ဆိုင်းဘုတ်ကြီးတစ်ခုက သူတို့ကို လှောင်နေသည့်နှယ်။ ထိုကြော်ငြာကြီးမှာ မွေ့ရာကြော်ငြာဖြစ်ပြီး မဟာရာဇာကြီးတစ်ဦးက မွေ့ ရာထူထူကြီးပေါ်တွင် အိပ်နေသည့်ပုံဖြစ်သည်။ ဆင်မွန်မွေ့ရာတစ်ခုကို လက်ဆောင်ပေးဖို့များ စိတ်မကူးမိဘူးလားဟု မဟာရာဇာကြီးက မေးနေဟန် ကြော်ငြာစာ ရေးထားသည်။

မာယားအဖေနှင့် ဟာစရီပါးတို့သည် တော်တော်နှင့် ပြန်မလာကြ။ ပြန်လာသည့်အခါတွင်လည်း မာယားပါမလာ။ ထိုစဉ် အာလောကသည် သူ့ယောက်ျား၏အမူအရာကို မြင်၍ အံ့အားသင့်နေသည်။ ညနေ ဘာရားဘဇားဈေးကြီးက ပြန်လာခဲ့စဉ်က သူ့ယောက်ျားသည် မောပန်း၍ အားအင်ကုန်ခန်းနေသည့်လူတစ်ယောက်။ ယခု ကြည့်လိုက်သည့်အခါတွင် ဟာစရီပါးသည် ဖျတ်လတ်တက်ကြွနေသည်။ မာယား၏အဖေမှာလည်း ထိုအတိုင်းပင်။ သူတို့နှစ်ယောက်သည် ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် ထိုင်ပြီး တဟားဟား ရယ်နေကြသည်။

“ကြည့်စမ်း ကြည့်စမ်း၊ အရေးထဲမှာ အရက်တွေ သောက်လာကြတယ်”

အာလောကသည် စိတ်ဆိုးသွား၏။ ဟာစရီပါးသည် သူ့မယား စိတ်ဆိုးနေသည်ကို ရိပ်မိသွားဟန်ဖြင့် ခပ်စောစောက ခွေးလေတစ်ကောင်လို အိပ်ပျော်နေရာ ပလက်ဖောင်းပေါ်သို့ ပြန်ခွေနေလိုက်သည်။ သူတို့အိမ်နီးနားချင်း မိန်းမက ဘာမျှမပြောသည်ကို ထောက်လျှင် သူ့ယောက်ျားမှာ အရက်သောက်နေကျဖြစ်ဟန်တူသည်။ 

လူဦးရေ အဆမတန်များနေသည့် မြို့ကြီးများအားလုံးကဲ့သို့ပင် ကာလကတ္တားသည်လည်း အရက်ဆိုင်များ၊ ကစားဝိုင်းများ မှိုလိုပေါက်နေသည်။  ဆင်းရဲသားများသည် ညံ့ဖျင်းလှသည့် ချဉ်စုတ်စုတ်အရေကို ပြားအနည်းငယ်ပေးသောက်ခြင်းဖြင့် သူတို့၏ဆင်းရဲမှုတို့ကို ခဏတဖြုတ် မေ့ပျောက်ထားလိုက်ကြသည်။

အာလောကသည် အိမ်နီးချင်း၏ဇနီးသည်ကို တစ်ညလုံး ဖျောင်းဖျနှစ်သိမ့်ခြင်းပြု၏။ ဆယ့်ငါးနှစ်ရွယ် သူ့သားအကြီးဆုံးမှာ ထောင်ထဲသို့ရောက်နေသည်ကို သူသိရသည့်အခါတွင် အာလောကသည် သူ့အတွက် ပို၍စိတ်မကောင်း ဖြစ်ရသည်။ သူ့သားအကြီးသည် မိုးချုပ်သည်နှင့် ထွက်သွားပြီး မနက်လင်းသည်နှင့် ငွေတစ်ဆယ်ဖြင့် ပြန်လာတတ်သည်။ သူ့သားသည် ရထားတွဲများပေါ်တွင် လိုက်သည့် လူဆိုးဂိုဏ်းထဲတွင် ပါနေခြင်းဖြစ်၏။ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်လလောက်ကမူ သူ့ကို ပုလိပ်က လာဖမ်းသွား၏။ ထိုနေ့မှစ၍ အငယ်သုံးယောက်သည် ဆာသဖြင့် တစာစာ ငိုကြရပြန်သည်။

“အင်း ... သူ့ခမျာလဲ ဒုက္ခ၊ သမီးကလဲ ဘယ်ရောက်လို့ ရောက်မှန်းမသိ၊ လင်ကလဲ အရက်မူး၊ သားက ထောင်ထဲမှာ”

အာလောကသည် သူ့အိမ်နီးချင်းအတွက် စိတ်မကောင်း၊ သို့ရာတွင် သူ့ယောက်ျားသာ အလုပ်ရှာမရခဲ့လျှင် သူတို့လည်း ထိုနည်းလည်းကောင်းအတိုင်းပင်ဖြစ်မည်ဟု တွေးမိသဖြင့် လန့်သွားသည်။

မနက်လင်းအားကြီးလောက်တွင် မာယားပြန်ရောက်လာသည်။ အမေက မာယားကို ဖက်၍ငို၏။

“တစ်ညလုံး ဘယ်ပျောက်နေတာလဲ သမီးရယ်” 

မာယား၏မျက်နှာက သုန်မှုန်လျက်။ သူ့နှုတ်ခမ်းပေါ်တွင် နှုတ်ခမ်းဆိုး​ဆေးတို့ စွန်းနေသည်။ သူ့ကိုယ်မှ ရေမွှေးနံ့ထွက်နေသည်။ မာယားသည် အမေ့လက်ထဲမှ ရုန်းထွက်ကာ အမေ့ကို ဆယ်တန်တစ်ချပ် လှမ်းပေးလိုက်ပြီး ကလေးနှစ်ယောက်ဘက်သို့ မေးငေါ့ပြကာ... “ဒီနေ့ သူတို့ ငိုတော့မှာမဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

အပိုင်း(၃)ဆက်ရန်

မြသန်းတင့်