သုခမြို့တော်(အပိုင်း - ၁)

သူ့ပုံပန်းသဏ္ဌာန်သည် မဂိုစစ်သည်တစ်ဦးနှင့် တူသည်။ ထူထဲနက်မှောင်၍ လှိုင်းထနေသော ဆံပင်၊ အောက်သို့ ငိုက်ဆင်းနေသော နှုတ်ခမ်းမွေးနှင့်ဆက်နေသော နားပန်းဆံများ၊ တောင့်တင်းကျစ်လျစ်သည့် တင်ပါး၊ ရှည်လျား၍  ကြွက်သားတို့ အပြိုင်းပြိုင်းထနေသော လက်တံများနှင့် မသိမသာခွင်သည့် ခြေတံတို့သည် မဂိုစစ်သည်တစ်ဦး၏ ပုံပန်းသဏ္ဌာန်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် အသက်သုံးဆယ့်နှစ်နှစ်သာရှိသေးသည့် ဟာစရီပါးသည် လယ်သမားတစ်ယောက်သာဖြစ်၏။ မိမိတို့အသက်မွေးမှုအတွက် ဘုမ္မစိုးနတ်ကို ကိုးကွယ်ပသနေကြသည့် အိန္ဒိယတိုင်းရင်းသား သန်းငါးရာတို့အထဲမှ တစ်ယောက်သာဖြစ်၏။

ဟာစရီပါးသည် သုံးပင်နှစ်ခန်း တဲကလေးတစ်လုံးကိုဆောက်၍ အကာကို ရွှံ့မံကာ အမိုးကို သက်ကယ်မိုး၏။ သူ့တဲကလေးသည် ဘင်္ဂလားပြည်နယ်အနောက်ပိုင်း၊ ဘန်ကူလီရွာနှင့် မနီးမဝေးတွင်ရှိသည်။ သူ့ဇနီး အာလောကသည် အသားအရေ ကြည်လင်သည့် မိန်းမငယ်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး နတ်မိမယ်တစ်ဦးနှင့်တူသည်။ သူ့နှာခေါင်းတွင် ရွှေကွင်းတစ်ကွင်း ဖောက်တပ်ထားပြီး ခြေတွင် ခြေကျင်းတွေ ဝတ်ထားသည်။ လမ်းသွားသည့်အခါ၌ သူ့ခြေကျင်းများသည် တချွင်ချွင် မြည်နေကြ၏။ 

အာလောကသည် သားသမီး သုံးယောက် မွေးခဲ့ပြီးပြီ။ အကြီးဆုံး အမ္မရစ်တာမှာ ဆယ့်နှစ်နှစ်သမီးရှိလေပြီ။ အမ္မရစ်တာသည် အဖေ့ထံမှ ဝန်းဝိုင်းသော မျက်လုံးအစုံကို အမွေရခဲ့ပြီး အမေ့ထံမှ မက်မုံသီးလို ဝါဝင်းသော အသားအရေကို အမွေရခဲ့၏။ ရှစ်နှစ်အရွယ် မာနူးနှင့် ခြောက်နှစ်ရွယ် ရှမ်ဘူးတို့မှာ ဆံပင်နက်နက်၊ ကိုယ်လုံးကိုယ်ပေါက် ထွားထွားနှင့် ဖြစ်ကြ၏။ သူတို့ညီအစ်ကိုနှစ်ယောက်သည် ကျွဲကျောင်းခြင်းမပြုဘဲ ကန်ဘေးတွင် ပုတ်သင်ညို လိုက်ရိုက်နေတတ်ကြသည်။ 

သူတို့အိမ်တွင် ဟာစရီပါး၏ အဖေဖြစ်သူ ပရိုးဒစ်လည်းရှိသေးသည်။ ပရိုးဒစ်မှာ ပိန်ပိန်ပါးပါး၊ မျက်နှာတွင် အရေတို့ တွန့်စပြုလေပြီ။ မုတ်ဆိတ်တို့မှာလည်း ဖွေးဖွေးဖြူနေလေပြီ။ ဟာစရီပါး၏အမေ နာလီနီမှာလည်း ခါးကိုင်းကာ မျက်နှာသည် သစ်ချသီးကဲ့သို့ ရှုံ့တွနေလေပြီ။ ထို့ပြင် သူတို့အိမ်တွင် သူ့ညီနှစ်ယောက်နှင့် သူတို့ဇနီးများ၊ သားသမီးများလည်း ရှိသေးရာ သူတို့အိမ်တွင် စုစုပေါင်း အိမ်သားဆယ့်ခြောက်ယောက်နှင်နှင်ရှိ၏။

သူတို့တဲကလေးတွင် အပေါက်နိမ့်နိမ့်ကလေးတွေ ဖောက်ထားသည့်အတွက် ပူပြင်းသည့် နွေဆိုလျှင် အတန်အသင့် အေးပြီး၊ စိမ့်နေအောင်ချမ်းသည့် ဆောင်းတွင်းညများဆိုလျှင် အနည်းငယ် နွေးနေတတ်၏။ တဲကလေး တစ်ဖက်တစ်ချက်ရှိ ဝရန်တာနှစ်ဖက်ပေါ်တွင် အနီနှင့်အဖြူရောင် ဗိုလ်ကတော်မျက်ခုံးပန်းတွေ နွယ်တက်နေသဖြင့် အရိပ်ရနေသည်။

အိမ်ရှေ့တစ်ဖက်ယပ် အဖီကလေးထဲတွင် အာလောကသည် ခြေနင်းမောင်းဆုံကို တဂျောင်းဂျောင်း ထောင်းလျက်ရှိပြီး သမီးကြီး အမ္မရစ်တာက စပါးများကို မောင်းဆုံထဲသို့ ထည့်ပေးနေသည်။ အခွံကျွတ်သွားသည်နှင့်

မောင်းကျောက်ထဲမှ ဆန်များကို ပြန်ထုတ်ယူပြီး စပါးခွံရွေးသည်။ တစ်တင်းပြည့်လျှင် တလင်းထဲတွင်ရှိသည့် ပုတ်ထဲသို့သွား၍ ထည့်၏။ စပါးပုတ်မှာ လေးတိုင်စင်ကလေးပေါ်တွင် တင်ထားပြီး စပါးစည်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ခိုအိမ်အဖြစ်လည်းကောင်း အသုံးပြုသည်။

တဲပတ်ပတ်လည်ကို မျှော်ကြည့်လိုက်လျှင် ရွှေရောင်ဝင်းနေသော လယ်ကွင်းကြီးများကို မြင်ရ၏။ လယ်ကွင်းများအလယ်တွင် စိမ်းညို့နေသည့် သရက်ခြံများသည် ဆေးစက်ချထားသည့်နှယ်။ အစိမ်းရောင်လွင်လွင် ထန်းပင်အုပ်များနှင့် စိမ်းနုသော ဝါးရုံတောများက ခပ်လှမ်းလှမ်းတွင် ရပ်လျက်။ ရေသွင်းမြောင်းများသည် မြင်ကွင်းထဲတွင် ချုပ်ရိုးကြောင်းများသဖွယ် ကောင်းကင်ပြာကို ရောင်ပြန်ဟပ်ထားသည့် ဇာကွက်များနှင့် တူသည်။ ကြာပွင့်များ၊ ဗေဒါပွင့်များနှင့် တဲများပြည့်နေသည့် ရေအိုင်ပေါ်တွင် ချောင်းကူးတံတားကလေးများသည် ပေါင်းကူးလေးများလို ဖြစ်နေကြ၏။ ကလေးများက တုတ်ကလေးများကို ကိုင်ကာ ပြောင်ချောနေသည့်ကျွဲကြီးများကို တာရိုးတစ်လျှောက် မောင်းလာကြသည်တွင် သူတို့နောက်မှာ ဖုန်တွေ တထောင်းထောင်း ထ,ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ 

ပူပြင်းသည့်တစ်နေ့တာ ကုန်ဆုံးသည့်နောက် သူရိယနေမင်းကြီးသည် အနောက်မိုးကုပ်စက်ဝိုင်းသို့ နစ်မြုပ်လု နီးနေလေပြီ။ လေပြည်သည် ပင်လယ်ဘက်မှ တသုန်သုန် တိုက်စပြုလာ၏။ ညဦးကို ကြိုဆိုသည့်နှယ် ကွင်းပြင်တစ်ဝိုက်ဆီတွင် ငှက်ကလေးများသည် စပါးပင်ထိပ်ဖျားနားအထိ ထိုးဆင်းကာ ကျီကျီကျာကျော အော်မြည်နေကြသည်။ မှန်ပါသည်။ ဘင်္ဂလားပြည်နယ်သည် လင်္ကာစာဆို အကျော်အမော်တို့၏ အဖိုးထိုက်ရတနာဖြစ်ပါသည်။ လရောင်ဝင်းပသော ညများတွင် ကရိသျှဏနတ်မင်းသည် စောင်းညင်းပတ်သာတို့ကို ကစားဖော်များနှင့် တီးမှုတ်ရာ၊ သူ့ကြင်ယာ ရာဒြကို က,ခုန်အောင် ဂီတကို ကျူးရင့်ပေးရာ နေရာဖြစ်ပါသည်။

နေလုံးကြီး ကွယ်ပျောက်သွားသည့်အခါ နွားရိုင်းသွင်းချိန်ရောက်လာလေပြီ။ နွားတို့သည် စားကျက်မှ ပြန်လာကြပြီ။ လယ်သမားတို့သည်လည်း လယ်ထဲမှ ပြန်လာကြပြီ။ ကြက်တို့လည်း အိပ်တန်းတက်ကြပြီ။ 

ဟာစရီပါးသည် ဒိုတီကို ခါးတောင်းကျိုက်လျက် ထယ်ကို ပခုံးတွင်ထမ်းကာ လေကလေး တချွန်ချွန်ဖြင့် အိမ်သို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ နေဝင်ဖျိုးဖျတွင် ချိုးတို့သည် ကူနွဲ့ နေကြ၏။ မန်ကျည်းပင်တစ်ပင်ပေါ်တွင် စာကလေးတစ်အုပ်သည် သူတို့၏ပဒေသာကပွဲကြီးကို က,ပြနေကြ၏။ ရှဉ့်နှစ်ကောင်သည် သင်္ဘောပင်ပေါ်သို့ တက်ပြေးကြ၏။ ဗျိုင်းဖြူများနှင့် ဗျိုင်းအောက်တို့သည်လည်း အိပ်တန်းသို့ ပျံကြလေပြီ။ ခွေးလေးတစ်ကောင်သည် ထိုနေ့ညတွင် အိပ်စရာနေရာကို ရွေးရန် မြေကြီးနမ်းနေ၏။ ပုစဉ်းရင်ကွဲတို့၏ စူးရှရှအသံသည် တဖြည်းဖြည်း မှိန်၍မှိန်၍သွားလေပြီ။ ဂျောက်ကလီကျောင်း၊ ဂျောက်ကလီကျောင်းဆိုသည့် နောက်ဆုံး မောင်းသံသည်လည်း တိတ်ဆိတ်သွားခဲ့လေပြီ။ 

ထို့နောက် တိတ်ဆိတ်မှုကို ရုတ်တရက် ဖြိုခွဲလိုက်သည့် ဖားအော်သံတို့၏ သံပြိုင်တေးကို ကြားရသည်။ ဖားခုံညင်းကြီးများ၏အော်သံသည် ထိုအသံများကြားမှ နရီမှန်မှန်နှင့် ပေါ်ထွက်လာသည်။

ငါးမိနစ်လောက်အတွင်းတွင် အပူပိုင်းဇုန်ညသည် ပြိုကျလာ၏။ ညစဉ် ပြု​နေကျအတိုင်း ဟာစရီပါး၏ဇနီး အာလောကသည် ညနတ်သမီးကို ပူဇော်ရန် ခရုသင်းကိုမှုတ်၏။ သူ့ယောက်မငယ်က တစ္ဆေသရဲတို့ကို နိုင်သည့်အနေဖြင့် ခေါင်းလောင်းကို လှုပ်သည်။ လမ်းထိပ်ရှိ နှစ်တစ်ရာသက်တမ်းရှိသော ညောင်ပင်အိုကြီးတွင် မကောင်းဆိုးဝါးတို့နေသည်ဟု သူတို့ယူဆသည်။ နွားကို ချည်တိုင်တွင် ချည်ပြီးလေပြီ။ အရေးထဲတွင် ဆိတ်တစ်ကောင်က ခြံထဲသို့ မဝင်ဘဲ ကိုးရို့ကားရာ လုပ်နေသဖြင့် ထိုဆိတ်ကို ခြံထဲသို့ မောင်းသွင်းရသေးသည်။ 

နောက်ဆုံးတွင် အားလုံးကိစ္စပြီးလေပြီ။ ဟာစရီပါးသည် သူ့နွားခြံထဲသို့ ခွေးအများ၊ မြေခွေးများ မဝင်နိုင်ရန် ဝင်းကို သွပ်ဆူးကြိုးတံခါးဖြင့် ပိတ်သည်။ ထိုနောက်တွင် ဟာစရီပါး၏အမေသည် အိန္ဒိယပြည်ကြီးလို အိုမင်းလှပြီဖြစ်

သော ပြုနေကျဝတ်ကို ပြုသည်။ နတ်ရုပ်ကားများရှေ့တွင် ထွန်းညှိထားသည့် ဆီမီးခွက်တွင် ဆီဖြည့်သည်။ 

အိမ်သူများက ရွှံ့မီးဖိုပေါ်တွင် ညစာကို ချက်ပြုတ်နေကြစဉ် ဟာစရီပါးနှင့် သူ့ညီနှစ်ယောက်တို့သည် ဝရန်တာအောက်ရှိ ဖခင်အနီးတွင် လာ၍ထိုင်ကြသည်။ ပိုးစုန်းကြူးရောင်များဖြင့် ထိုးဆွခြင်းခံရသော ညသည် သင်းထုံသော စပယ်နံ့ဖြင့် မွှေးနေသည်။ ကြယ်တို့ အပြောက်ခတ်ထားသည့် ကောင်းကင်ကြီးတွင် တစ်ခြမ်းပဲ့ လကလေးသည် ဝင်းပစပြုလေပြီ။ ထိုဆန်းစ, လသည် ကမ္ဘာလောကကြီးကို အစီးအပွားဖြစ်စေသော မျက်လုံးတစ်ထောင်ရှိသည့် သျှိဝကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု အယူရှိသည့်အတွက် ထိုဆန်းစ,လကို သျှိဝ၏လဟုခေါ်ကြသည်။ 

သူတို့သားအဖလေးယောက်သည် တိတ်ဆိတ်စွာ ထိုင်နေကြ၏။ သူတို့သားသုံးယောက်၏မျက်နှာကို တစ်လှည့်စီကြည့်နေသည့် သူ့ဖခင်ကို ဟာစရီပါး သတိပြုမိသည်။ ထို့နောက် တစ်ယောက်တည်းပြောနေသော အဖေ၏စကားသံကို ဟာစရီပါး ကြားလိုက်ရသည်။

“မီးသွေးခဲကို ရေနဲ့ ဘယ်လောက်ပဲဆေးဆေး ဖြူမလာပါဘူးကွာ၊ ကုလို့မရတဲ့ ရောဂါကို ကျိတ်မှိတ်ပြီး ခံရုံပဲရှိတယ်”

သူမွေးလာကတည်းက သူတို့အိမ်နားရှိ ရွာကရေကန်ကလေးထဲတွင် ကြာပွင့်တွေ ဘယ်နှစ်ကြိမ်ပွင့်၍ ဘယ်နှစ်ကြိမ် ညှိုးခဲ့ပြီးကို အဖေမသိ၊ မမှတ်မိနိုင်တော့။

“အင်း... ငါ့မှတ်ဉာဏ်တွေကလည်း ပရုတ်လုံးများအတိုင်းပဲ။ တဖြည်းဖြည်း အငွေ့ဖြစ်ပြီး ပျောက်ကုန်ကြပြီ၊ အဖြစ်အပျက်တွေက များလွန်းတော့ တချို့ကိုလည်း ကောင်းကောင်းမမှတ်မိတော့ဘူး၊ အေးလေ မမှတ်မိဆို အသက်လဲကြီးပြီကိုး၊ မွေးလာတုန်းကတော့ နတ်သိကြားများက ငါ့ကို ဆန်အပြည့် စပါးအပြည့်နဲ့ မွေးပေးလိုက်တာပဲ။ ခုတော့ စပါး ဘယ်လောက်ရှိမှန်းတောင် မသိတော့ဘူး”

သို့ရာတွင် အဖေမှတ်မိသည့် အရာတစ်ခုတော့ရှိသည်။ သူသည် တစ်ခါက ချမ်းသာသည့်လယ်သမားတစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့ကြောင်းကိုမူ သူသတိရသည်။ ထိုစဉ်က သူပိုင် လယ်ရှစ်ဧကရှိပြီး စပါးတွေ အပြည့်လှောင်ထားသည့် စပါးကျီကြီးတွေ လေးလုံးရှိခဲ့သည်။ သူ့သားများ၏ ရှေ့ရေးအတွက် ဖူလုံသည်။ သူ့သမီးတွေအတွက် ခန်းဝင်ပစ္စည်းအဖြစ် ပေးဖို့လည်း လုံလောက်သည်။ အဘိုးကြီးအဘွားကြီးအရွယ်သို့ရောက်နေသည့် သူတို့လင်မယားနှစ်ယောက်အတွက်ကား မြေလေးတစ်ကွက်နှင့် မိဘလက်ထက်က ကျန်ခဲ့သော အိမ်ကလေး တစ်ဆောင်ရှိလျှင် လုံလောက်လေပြီ။

“ဒီလောက်ဆိုရင် ကျုပ်တို့လင်မယားနှစ်ယောက် အေးအေးဆေးဆေး နေနိုင်ပါတယ်ဗျာ” ဟု အဖေက အမေ့ကို ပြောလေ့ရှိသည်။

သို့ရာတွင် အဖေ့မျှော်လင့်ချက်သည် လွဲခဲ့ရ၏။ ထိုမြေကွက်ကလေးသည် သူ့အဖေအား မြေပိုင်ရှင်ကြီးက သနား၍ပေးခဲ့သည့် လယ်ကလေးတစ်ကွက်သာ ဖြစ်၏။ တစ်နေ့သော် မြေပိုင်ရှင်ကြီး၏သားသည် သူ့ထံသို့ရောက်လာပြီး ထိုမြေကွက်ကလေးကို ပြန်တောင်းသည်။ ပရိုးဒစ်က ပြန်မပေးနိုင်ဟု ပြောသည်။ ဤတွင် ရုံးပြင်ကန္နားသို့ ရောက်ကြရသည်။ မြေပိုင်ရှင်ကြီး၏သားသည် တရားသူကြီးကို ငွေဖြင့်ပေါက်၍ နိုင်သည်။ ဤတွင် အဖေသည် သူ့လယ်ကလေးနှင့်အိမ်ကလေးကို စွန့်ခဲ့ရသည်။ တရားရှုံးအဖြစ် တရားစရိတ်များကို ကျခံရမည်ဆိုသဖြင့် သမီးထွေးဖို့ ချန်ထားသည့် ခန်းဝင်ပစ္စည်းဖိုးကလေးနှင့် သားနှစ်ယောက်အတွက် ရည်စူးထားသည့် မြေကလေးနှစ်ကွက်ကိုလည်း ရောင်းချပေးလိုက်ရသည်။

“အဲဒီ မြေရှင့်သားဟာ ခွေးအ,ရဲ့ နှလုံးသားထက်တောင် မာတယ်” ဟု အဖေက ပြောတတ်၏။ သို့ရာတွင် တော်ပါသေး၏။ သားကြီးက သူတို့တစ်တွေကို သူ့အိမ်သို့ ခေါ်ထားနိုင်လောက်အောင် အခြေအနေကလေးရှိနေသည်။ ဟာစရီသည် သားလိမ္မာတစ်ယောက်ဖြစ်၏။ အဖေသည် ယခုတိုင် မိသားစု၏အကြီးအကဲဖြစ်ကြောင်းဖြင့် အဖေ့ကို ပြောပြ၏။ အမှန်အားဖြင့်လည်း အဖေသည် ရှေ့မီနောက်မီတစ်ဦးဖြစ်၏။ ဘယ်သူ့လယ်ကန်သင်းက ဘယ်အထိရှိသည်။ ဘယ်သူ့စားကျက်က ဘယ်နေရာရောက်သည် စသည်တို့ကို သိ၏။ ဘယ်ထုံးစံကို ဘယ်လိုလိုက်၍ ဘယ်အစဉ်အလာကို ဘယ်လိုထိန်းသိမ်းရမည်၊ မြေပိုင်ရှင်ကြီးများနှင့် ပြေလည်အောင် ဘယ်လိုဆက်ဆံရမည်ကို သိ၏။ သို့ဆက်ဆံနိုင်မှသာလျှင် လယ်သမားတို့ဘဝ ဖူလုံမည် မဟုတ်လော။

“ချောင်းထဲမှာနေတဲ့ ငါးဟာ မိကျောင်းနဲ့ တည့်အောင်နေမှဖြစ်မှာ” ဟု အဖေပြောတတ်သည်။ ပြောမည့်သာပြောသော်လည်း အဖေတွင် ဘာမျှမကျန်တော့ပြီ။ နေစရာအိမ်ပင် မရှိတော့သဖြင့် သားအိမ်တွင် လာ၍ခိုကပ်နေရလေပြီ။

“ဒါပေမယ့် ငါအားမငယ်ပါဘူးကွာ။ ငါ့မှာ ဘာမှမကျန်တော့ပေမယ့် သားသုံးယောက်ရှိပါသေးတယ်။ မောင်မင်းကြီးသားများ တော်ပေလို့ပေါ့” ဟု အဖေက သူ့ကိုယ်သူ နှစ်သိမ့်သည်။

သားသုံးယောက်ကြောင့်ပင် အိန္ဒိယလယ်သမားတစ်ယောက်အနေဖြင့် ကြည့်လျှင် သူ့တွင် ဖူလုံနေလေပြီ။ သူ့တွင် စပါးစည်တစ်လုံး၊ ကောက်ရိုးစင် တစ်စင်၊ နွားနှစ်ကောင်နှင့် ကျွဲတစ်ကောင်၊ မြေကလေးတစ်ကွက်၊ မိုးထဲလေထဲတွင် ထုတ်စားရန်အတွက် စဉ့်အိုးတွေနှင့် ထည့်ထားသည့် ဆန်ကလေး နည်းနည်းအပြင် စုဗူးထဲတွင် ကျပ်ပြားကလေးနည်းနည်းပါးပါး ရှိနေပြီ။ သူ့ချွေးမတွေကကော၊ သူတို့တစ်တွေကြောင့် သူတို့မိသားစုသည် စိုစိုပြည်ပြည် သာသာယာယာ။ သူ့ချွေးမများသည် ပါဝတီလို ချောကြ, လှကြသည်ချည်း။ သူတို့မိသားစုသည် ဆင်းရဲကောင်း ဆင်းရဲကြမည်၊ သို့ရာတွင် စိတ်ချမ်းသာကြသည်။ 

မနက်ဖြန်ဆိုလျှင် ကြာပွင့်တို့သည် နှင်းစက်များကြောင့် စိုစွတ်နေကြလိမ့်မည်။ စပါးရိတ်ချိန်လည်းရောက်ပြီ။ စပါးရိတ်ချိန်နှင့်အတူ မျှော်လင့်ချက်ဝေချိန်လည်း ရောက်ပြီ။ ဘုရားသခင်၏ဂုဏ်တော်ကို ပူဇော်သောအားဖြင့် သစ်ပင်အိုကြီးတွင် တွယ်နေကြသော သစ်ခွပန်းတို့ ဖူးပွင့်ကြတော့မည်။

* * * 

သို့တိုင်အောင် ပရိုးဒစ်တို့မိသားစု၏ရှေ့တွင် ကြောက်ဖွယ် အခက်အခဲ အတားအဆီးတွေရှိနေသည်။ နှစ်ဆယ်ရာစုနှစ် ဒုတိယပိုင်းကာလရှိ အခြားသော ဘင်္ဂလားလယ်သမား ဆယ့်နှစ်သန်းခန့်တို့နည်းတူ ကပ်ဆိုးကြီးတစ်ခု၏ သားကောင်ဖြစ်ကြရတော့မည်။ ထိုကပ်ဆိုးကြီးကို ဘောဂဗေဒပါရဂူတို့က ဆင်းရဲချွတ်ခြုံကျမှု သံသရာစက်ဝိုင်းဟု ခေါ်ကြသည်။ ထိုစက်ဝိုင်းမှ မည်သည့်လယ်သမားမျှ ရှောင်၍မလွတ်။ 

ထိုစက်ဝိုင်းကြီးအတွင်း၌ လယ်သမားသည် မြီစား၊ ထို့နောက် သီးစား၊ ထို့နောက် မြေမဲ့ယာမဲ့။ နောက်ဆုံးတွင် လယ်မှ နှင်ထုတ်ခံရသည့်အဖြစ်သို့ ရောက်ရတော့သည်။ ထိုအဆင့်မှ ပြန်တက်ဖို့ လမ်းမမြင်တော့။ ရှိသည့်အခြေအနေကလေး မပြုတ်အောင် မနည်းလုပ်ကြရသည်။ ကြီးပွားဖို့ဆိုသည်ကို လားလားမျှ စိတ်ကူးမထည့်နိုင်။ ဆင်းရဲတွင်း ဆိုသည်မှာ ကြာလေနက်လေ မဟုတ်လော။ မီးသွေးကို ဘယ်လောက်ရေဆေးဆေး အရောင်မပြောင်းဆိုသည့်စကားသည် မှန်သည်ဟုဆိုလျှင် ဆင်းရဲခြင်းကို ဘယ်အရောင်တွေဆိုးဆိုး ဆင်းရဲခြင်းသာဖြစ်သည်ဆိုသည့် စကားသည် ပို၍မှန်ပေလိမ့်မည်။

မြေရှင်နှင့် ရုံးတွင် တရားတပေါင်ဖြစ်လိုက်သည့်အတွက် ပရိုးဒစ်တို့မိသားစုတွင် မြေဧကလေးတစ်ဝက်လောက်သာ ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ သည်လယ်ကလေးပေါ်တွင် စပါးစိုက်လျှင် အလွန်ဆုံးထွက်မှ တင်းအစိတ် သုံးဆယ်။ ထိုစပါးသည် သူတို့မိသားစုဝမ်းစာအတွက် လေးပုံတစ်ပုံမျှသာရှိလိမ့်မည်။ 

ဝမ်းစာကလေးရရန်အတွက် ပရိုးဒစ်နှင့် သူ့သားသုံးယောက်တို့သည် သူများလယ်တွင် အငှားလုပ်ရသည်။ မြေရှင်အချို့က သီးစားခကို သုံးပုံနှစ်ပုံပေးရန် တောင်းကြ၏။ ပရိုးဒစ်သည် ခေါက်ချိုးမျှသာယူရန် တောင်းတောင်းပန်ပန် ပြောခဲ့ရ၏။ သို့တိုင်အောင် သူတို့မိသားစုအတွက် မလုံလောက်သေး။ သို့ရာတွင် ကိစ္စမရှိပါ။ ဆန်မရှိလျှင် သူတို့ခြံထဲတွင် အုန်းပင်သုံးပင်ရှိသည်။ ကုန်းကလေးပေါ်တွင် ပဲလင်းမြွေတွေ စိုက်နိုင်သည်။ ကန်စွန်းဥနှင့် ရေကန်စွန်းတွေ စိုက်နိုင်သေးသည်။ ပိန္နဲပင်တွေရှိသေးသည်။ ပိန္နဲသီးကြီးတွေက တစ်လုံးတစ်လုံးလျှင် တစ်ပိဿာလောက်တော့ရှိမည်။ 

ပရိုးဒစ်တို့မိသားစု ဤသို့ဖြင့် ရရာကိုစား၍ နှစ်နှစ်လောက် နေခဲ့ကြရသည်။ ထိုမျှမက ဆိတ်ကလေး နှစ်ကောင်ပင် ဝယ်နိုင်ခဲ့သေးသည်။ ထို့ကြောင့် သူတို့မိသားစုသည် နတ်သိကြားများကို ကျေးဇူးတင်သည်။ ညောင်ပင်အိုကြီး ခြေရင်းတွင်ရှိသည့် နတ်ကွန်းသို့ သွား၍ အမြဲပူဇော်ပသတတ်သည်။

သို့ရာတွင် တတိယနှစ်သို့ရောက်သည့်အခါ၌ကား ကပ်ဆိုးနှင့် ကြုံရပြန်သည်။ စပါးတွေ မှည့်ချိန်လောက်အရောက်တွင် နှံဖြတ်ပိုးတွေကျသဖြင့် လယ်တစ်ကွက်လုံးလုံး ပြောင်သလင်းခါသွားခဲ့သည်။ ထိုအခါ ပရိုးဒစ်သည် ရွာလယ်က အုတ်ကြွပ်မိုး အုတ်တိုက်ဆီသို့ လာခဲ့ရသည်။

ဘန်ကူလီရွာကလေးရှိ ရွာသားအားလုံးလောက်သည် ထိုအုတ်တိုက်ရှိ ငွေတိုးချေးစားသူထံသို့ လာခဲ့ကြရသည်ချည်း။ သူဌေးက ဗိုက်ပူပူ၊ ခေါင်းပြောင်ပြောင်။ သူ့ခေါင်းသည် ဘိလိယက်ဘောလုံးတစ်လုံးကဲ့သို့ ချောမွေ့ ပြောင်လက် နေသည်။ မည်သူက မည်မျှမုန်းမုန်း မြီရှင်သည် ထိုရွာကလေးတွင် အရေးတကြီးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ မြီရှင်သည် ငွေတိုးလည်းချေးစားသည်။ အပေါင်လည်း ခံသည်။ 

ပရိုးဒစ်သည် သူတို့ကိုယ်ပိုင်လယ်ကလေးကို မြီရှင်ထံတွင် စပါးဆယ်တင်းဖြင့် ပေါင်၏။ စပါးပေါ်ချိန်သို့ရောက်လျှင် ဆယ့်ငါးတင်းပြန်ပေးရမည်။ ထိုနှစ်မှာ သူတို့တစ်တွေ ကျပ်တည်းလိုက်သည့်ဖြစ်ခြင်း၊ သို့ရာတွင် လိပ်တို့မည်သည် ပန်းတိုင်သို့ရောက်အောင် တဖြည်းဖြည်းသွားရသည် မဟုတ်လော။ ထိုနှစ်တွင် ကြွေးဆပ်လိုက်ရသဖြင့် သူတို့တွင် မျိုးစပါးမကျန်တော့။ ဤတွင် ဟာစရီပါး၏ညီတစ်ယောက်သည် သီးစားပင် မလုပ်နိုင်တော့ဘဲ လယ်ကူလီဝင်လုပ်လိုက်ရသည်။ ထိုအချိန်ကား ဆင်းရဲခြင်းစက်ဝိုင်းကြီးသည် သူတို့မိသားစုလည်မျိုကို တင်းကျပ်သည်ထက် တင်းကျပ်စွာ ရစ်ပတ်လာခဲ့လေပြီ။ ထိုအထဲတွင် ရာသီဥတုက ဆိုးလိုက်သေးသည်။ 

ဧပြီလ တစ်ညတွင် လေကြီးမိုးကြီးကျရာ သူတို့ခြံထဲရှိ အုန်းပင်ကလေးတွေနှင့် သရက်ပင်ကလေးတွေအားလုံး ပြိုလဲသွားခဲ့ကြသည်။ ဤတွင် ကျွဲတစ်ကောင်နှင့် ခိုင်းနွားနှစ်ကောင်အနက် ရာဏီဆိုသော နွားကြီးကို ရောင်းလိုက်ရသည်။ ရာဏီကြီးသည် သူ့သခင်ထံမှ သွားလိုဟန်မရှိ။ တဘူးဘူးအော်ကာ ကြိုးမှ အတင်းရုန်းသည်။ သူ့မျက်လုံးထဲမှ နိမိတ်ဆိုးကို လူတိုင်းမြင်လိုက်ကြရသည်။

ရာဏီကြီး မရှိတော့သဖြင့် ပရိုးဒစ်တို့အိမ်တွင် နေ့စဉ်ရနေကျ နွားနို့ကလေးမရတော့။ နွားချေးလည်းမရှိတော့။ သူရှိတုန်းကဆိုလျှင် အနည်းဆုံး နွားချေးကလေးကို ကောက်ရိုးဖြင့်နယ်၍ နေလှန်းကာ ထင်းအဖြစ် သုံး၍ ရသေးသည်။ ဤတွင် ဟာစရီပါး သမီးငယ်နှင့် ဝမ်းကွဲညီအစ်မတစ်သိုက်သည် နေ့တိုင်း နွားချေးကောက် ထွက်ကြသည်။ သို့ရာတွင် သည်လောက် အဖိုးတန်သည့် နွားချေးကို ကောက်ချင်တိုင်းကောက်၍ ဘယ်မှာရပါ့မတုန်း။ နွားချေးကောက်သွားလျှင် ရွာသားတွေက မောင်းထုတ်လိုက်ကြသည်။ သို့ဖြင့် သူတို့ညီအစ်မတစ်သိုက်သည် ခိုးတတ်ဝှက်တတ်လာခဲ့ကြသည်။ 

မိုးလင်းမှ မိုးချုပ်အထိ အမ္မရစ်တာ၏မောင်လေးတစ်သိုက်က စားစရာသောက်စရာကလေးတွေ ထွက်ရှာကြရသည်။ မန်ကျည်းသီးတို့ ဆီးသီးတို့ ခူးကြရသည်။ ထင်းခြောက်ကောက်ကြရသည်။ တန်ပူလုပ်ဖို့ တမာကိုင်း ချိုးကြရသည်။ ကန်စပ်တွင် ငါးဖမ်းကြရသည်။ ခရေပန်း ကောက်ကာ ပန်းကုံးသီကြရသည်။ ထိုပစ္စည်းတို့ကို ယူဆောင်ကာ သူတို့ရွာမှ ၇ မိုင်လောက်ဝေးသည့် ငါးရက်ခြားဈေးသို့ သွား၍ရောင်းကြရသည်။

ထိုအထဲတွင် ဘူးလေးရာ ဖရုံဆင့်သည့် ကိစ္စနှစ်ခု ပေါ်လာသဖြင့် သူတို့မိသားစု ပို၍ဒုက္ခတွေ့ကြရ၏။ အစားအသောက်ချို့တဲ့သည့်အတွက် ဟာစရီပါး၏ညီအငယ်ဆုံးမှာ အိပ်ရာထဲတွင် လဲသည်။ တစ်နေ့သော် သွေးအန်၏။ သူတို့လို ဆင်းရဲသားအဖို့တွင် ထိုသို့နာတာရှည်ဖြစ်ရခြင်းသည် သေသည်ထက်ပင် ဆိုးသေးသည်။ ဆရာဝန်ခနှင့် ဆေးဖိုးဝါးခသည် လပေါင်းများစွာရသည့်ဝင်ငွေနှင့် ညီနေသည်။ သူ့ညီငယ်နေထိုင်ကောင်းဖို့အတွက် နည်းလမ်းမှာ တစ်ခုတည်းသာရှိ၏။ ထို့ကြောင့် ဟာစရီပါးသည် သူ့ရွှံ့ပိုက်ဆံဘူးကို ဖောက်ကာ ရွာထဲက နတ်ဆရာထံသို့သွားပြီး နတ်ပူဇော်ရန် တောင်းပန်သည်။

ဟာစရီး၏ညီငယ်သည် အနည်းငယ်နေထိုင်ကောင်းလာခဲ့၏။ ထိုနှစ်ထဲတွင် သူတို့မိသားစုအတွက် ထူးခြားသည့်အဖြစ်အပျက်တစ်ခုဖြစ်သော ညီမအငယ်ဆုံး၏မင်္ဂလာဆောင်အမီ နာလန်ထလာခဲ့၏။ 

ညီမငယ်ကို လက်ထပ်ပေးလိုက်ရသည့်အတွက် သူတို့မိသားစုတွင် ထပ်၍ကြွေးတင်လာပြန်သည်။ ပရိုးဒစ်သည် သူ့သမီးငယ်ကို အိမ်ထောင်ချပေးရတော့မည်။ အိမ်ထောင်ချပေးသည်ဆိုလျှင် ထုံးစံအတိုင်း ပြုဖွယ်ကိစ္စတို့ကို လုပ်ရတော့မည်။ သမီးတို့ကို အိမ်ထောင်ရက်သားချပေးရသဖြင့် စီးပွားပျက်ခဲ့ရသော မျိုးဆက်ပေါင်းများစွာမှ အိန္ဒိယအိမ်ထောင်စုတွေ သန်းပေါင်းမည်မျှရှိလေပြီမသိ။ ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ ခန်းဝင်ပစ္စည်းပေးရတော့မည်။ ထိုစနစ်ကို တရားဝင်ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီးဖြစ်သည့်တိုင် မပျောက်သေး။ 

သူ့သမီးကို စေ့စပ်ကြောင်းလမ်းကြသည့်အခါတွင် သတို့သားဘက်က ဘိုင်စကယ်တစ်စီး၊ ဒိုတီ နှစ်စုံ၊ ထရန်စစ္စတာ ရေဒီယိုတစ်လုံး၊ ရွှေတစ်ကျပ်ခွဲသား၊ သတို့သမီးအတွက် လက်ဝတ်လက်စား အနည်းငယ်တင်ရမည်ဟု တောင်းဆိုသည်။ ကာလတန်ဖိုးဖြင့်ဆိုလျှင် တစ်ထောင်ဖိုးလောက် ရှိပေလိမ့်မည်။ ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ မင်္ဂလာစရိတ်ကိုလည်း သတို့သမီးဘက်က ကျခံရမည်ဖြစ်ရာ ထိုစရိတ်အတွက်လည်း နောက်ထပ်တစ်ထောင်လောက် ကုန်ဦးမည်။ ထိုမျှမက လက်ထပ်မင်္ဂလာဆောင်နှင်းပေးသော ဘိသိက်ဆရာကိုလည်း ကန်တော့ရဦးမည်။ 

ဆင်းရဲသားတို့အဖို့ကား သမီးတစ်ယောက်ကို မင်္ဂလာဆောင်ပေးရခြင်းသည် သွေးစုပ်ခံလိုက်ရခြင်းနှင့် အတူတူဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် သမီးကို မင်္ဂလာဆောင်နှင်းပေးရဦးမည်။ ထိုဝတ္တရားသည် မိဘတို့၏ဝတ္တရား မဟုတ်လော။ သမီးက ယောက်ျားနောက်ပါသွားလျှင် မိဘဝတ္တရားကုန်လေပြီ။ ထိုအခါ သေမည်ဆိုလျှင်လည်း သေပျော်လေပြီ။

ပရိုးဒစ်သည် မြီရှင်ထံသို့သွားကာ နောက်ထပ် ငွေနှစ်ထောင် ချေးရ၏။ အပေါင်ပစ္စည်းအဖြစ် ဇနီးသည် နာလိဏီ၏ နားဆွဲတစ်ရံနှင့် ငွေလက်ကောက် တစ်ရံတို့ကို အပ်၏။ ထိုပစ္စည်းများကို ဇနီးနာလိဏီသည် သူလက်ထပ်စဉ်က ခန်းဝင်ပစ္စည်းအဖြစ် ရခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုစနစ်သည် မကောင်းသည် မှန်သော်လည်း အိန္ဒိယတွင်မူ ဇနီးမောင်နှံတို့အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပင်ဖြစ်၏။ 

မြီရှင်ထံမှ တကယ်ချေး၍ ရခဲ့သည့်ငွေမှာ ပစ္စည်းတန်ဖိုး တစ်ဝက်မျှသာရှိပြီး အတိုးမှာ ငါးကျပ်တိုးဖြစ်၏။ သူတို့လင်မယား အနှစ်လေးဆယ်ပေါင်းလာသည့်အတောအတွင်း အခါကြီးရက်ကြီးများတွင် ထုတ်၍ဝတ်ခဲ့သည့် ထိုလက် ဝတ်လက်စားကလေးများကို နောက်ထပ်ပြန်တွေ့စရာ မရှိတော့ပြီ။

ဤတွင် ပရိုးဒစ်သည် သူ့သားများအား ကန်ထဲတွင် ကွန်ပစ်ရန် ခိုင်း၏။ လွန်ခဲ့သည့် တစ်နှစ်လောက်က စပါးအထွက်ကောင်းခဲ့သဖြင့် သားကြီး ဟာစရီပါးက ငါးပေါက်ကလေးတွေကိုဝယ်ကာ ကန်ထဲတွင် မွေးခဲ့သည်။ ငါးတွေပွားလာပြီး၊ တချို့ ငါးတွေကလည်း တစ်ကောင်လျှင် တစ်ပိဿာ နှစ်ပိဿာအချိန်စီးသည့် ငါးကြီးတွေဖြစ်လာခဲ့သည်။ အရေးရှိလျှင် စားရန်အတွက် မရောင်းဘဲထားခဲ့သော ထိုငါးများကို မင်္ဂလာဆောင်နေ့တွင် မြိုးမြိုးမြက်မြက်ကျွေးလိုက်နိုင်၏။

“ငါလဲ နေဝင်ချိန်ရောက်ပါပြီကွာ၊ ဒါပေမယ့် တို့ကံဇာတာကတော့ တက်တော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု အဘိုးအို ပရိုးဒစ် ညည်းသည်။

* * *

“ကျွန်တော်တို့ရွာက မြေကြီးက ဝါဖျော့ဖျော့ နုန်းတင်မြေနုတွေရယ်၊ ဒါပေမယ့် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကျွန်တော်တို့မြေကြီးဟာ ကျွန်တော်တို့အသက်သခင် မဟုတ်လား။ ကျွန်တော်တို့ဟာ ဘုမ္မစိုးနတ်ကို ကိုးကွယ်ကြရတာပဲ မဟုတ်လား။ မြေကြီးဆိုတာ ဘယ်မှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီအရောင်ပါပဲ။ ဒီအရောင်မဟုတ်တဲ့မြေကြီးကို ကျွန်တော် မတွေ့ဖူးသေးဘူး။ ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့လဲ မြေကြီးကို နဂိုအရောင်အတိုင်းပဲ သဘောကျတယ်။ ကိုယ့်အမေရဲ့ အသားအရေဟာ ဘယ်လိုအရောင်ပဲဖြစ်နေနေ၊ ကိုယ့်အမေကိုတော့ ချစ်တတ်ကြတာချည်းပဲ မဟုတ်လား။ အမေစိတ်ဆင်းရဲရင် ကျွန်တော်တို့လဲ စိတ်ဆင်းရဲရတယ်”

“မေလလယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ဘင်္ဂလားမှာ သိပ်ပူတာပဲ။ ကွင်းတွေကလဲပူ၊ လေကလဲပူလို့။ နေ့တိုင်း ကောင်းကင်ကို လှမ်းကြည့်ပြီး မိုးကိုပဲ မျှော်နေရတာပဲ၊ တောင်ဘက်တခိုမှာတော့ မိုးရိပ်ကလေးတွေ မြင်နေရပါပြီ။ ကျွန်တော်တို့ရွာက ပုဏ္ဏားဆရာကြီးပြောတော့ မကြာခင် မိုးရွာတော့မယ်တဲ့။ ပုဏ္ဏားဆရာကြီးက ပညာရှိတယ်လေ။ အသက်လဲ ကြီးတော့ ရွာသူရွာသားအားလုံးကိုလဲ သူသိနေတယ်၊ နှစ်သစ်ကူးတဲ့နေ့ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ရွာသားတွေစုပြီး ပုဏ္ဏားဆရာကြီးကို သွားကန်တော့ပြီး ရှေ့နှစ်မှာ ကောက်ထွက်ကောင်း မကောင်း၊ ရာသီဥတုမှန် မမှန်၊ ကျွဲနွား အသေအပျောက် ရှိ၊ မရှိ မေးကြရတယ်။ ပုဏ္ဏားဆရာကြီးဟာ ရာသီဥတု၊ နေသွားနေလာကို အားလုံးသိတယ်။ လယ်ထွန်ဖို့၊ မင်္ဂလာဆောင်ဖို့၊ အခါရွေးပေးတာလဲ သူပဲမဟုတ်လား။ ဘယ်လို တွက်ချက်သလဲဆိုတာတော့ ကျွန်တော်တို့ မသိဘူးလေ။ ဒါပေမယ့် ဆရာကြီးက နက္ခတ်ဗေဒင်ကို ကျွမ်းကျင်သူဆိုတော့ ဘယ်နေ့မှာ ပျိုးကြဲဖို့ကောင်းတယ်။ ဘယ်နေ့မှာ ကောက်ရိတ်ဖို့ကောင်းတယ်၊ ဘယ်နေ့မှာ မင်္ဂလာဆောင်ဖို့ ကောင်းတယ်ဆိုတာကို တွက်တတ်တယ်။ ခုအချိန်ဆိုရင် မြေကောင်းနေပြီတဲ့၊ ရှေ့နှစ်မှာ ကောက်ထွက်ကောင်းမယ်တဲ့၊ ဒီလို ကောက်ထွက်ကောင်းတဲ့ နှစ်မျိုးဟာ ဆယ်နှစ်မှာ တစ်ကြိမ်လောက်ပဲ တွေ့ရတာတဲ့။ မိုးခေါင်တာ၊ ရောဂါဖြစ်တာ၊ နှံဖြတ်ပိုးကျတာ၊ ကျိုင်းကောင်အုပ်ကျတာတို့ မရှိဘူးတဲ့။ ကျွန်တော်တို့ဆရာကြီးဟာ ဒါတွေအားလုံးကို သိတယ်လေ”

ဟာစရီပါးက ထိုသို့ပြောသည်။

သို့ဖြင့် ပျိုးကြဲချိန်သို့ ရောက်သဖြင့် မိသားစုတိုင်း ပုဏ္ဏားဆရာကြီးအား ပူဇော်ပွဲသို့ သွားကြရသည်။ ဟာစရီပါးတို့ မိသားစုတစ်စုလုံးသည် ညောင်ပင်အိုကြီးခြေရင်းရှိ နတ်ကွန်းသို့ သွား၍ ကန်တော့ကြသည်။

“ဂေါရီရှင်မ ခင်ဗျား၊ ဂေါရီရှင်မအား ဆန်ရေစပါးတို့နဲ့ ပူဇော်ပါတယ်။ မိုးလေမှန်အောင် မှိုင်းမတော်မူပါ ဂေါရီရှင်မခင်ဗျား”

ဟာစရီပါး၏အဖေ ပရိုးဒစ်သည် နတ်ကွန်းရှေ့တွင် ဆန်စေ့တို့ကို ပသ,ကာ ပူဇော်ခြင်းပြု၏။

မှန်ပါ၏။ သုံးရက်မြောက်သည့်နေ့တွင် မိုးကြီးသည်းထန်စွာ ရွာသည်။ မျိုးစေ့တို့ ရေရကြပြီ။ ယခုနှစ်တွင် နတ်မင်းသိကြားများသည် ဘန်ကူလီရွာက လယ်သမားတို့ကို မှိုင်းမတော်မူကြသည်ထင့်။ အဖေသည် ခေါင်းပြောင်ပြောင် မြီရှင်ထံမှ နောက်ထပ် ငွေနှစ်ရာချေးသည်။ လယ်ထွန်ရန်အတွက် နွားတစ်ရှဉ်းကို ငွေအစိတ်ဖြင့် ငှားသည်။ ငွေလေးဆယ်ဖိုး မျိုးဝယ်သည်။ ကျန်ငွေဖြင့် မြေဩဇာနှင့် ပိုးသတ်ဆေးဝယ်သည်။ မိုးလေအခြေအနေကိုကြည့်လျှင် လာမည်နှစ်တွင် စပါးထွက်ကောင်းမည် ထင်သည်။ မိုးရေ လုံလုံလောက်လောက်ရသည့်အတွက်လည်း ရေစုပ်စက်ငှားခ သက်သာသွားသည်။ ရေစုပ်စက်ငှားခမှာ တစ်နာရီလျှင် ခြောက်ကျပ်ဖြစ်ရာ ထိုခြောက်ကျပ်သည် ဆန်နှစ်ပြည်နှင့် ညီမျှသည်။

မနက်တိုင်း ဟာစရီပါးသည် အဖေနှင့်အတူ လယ်တောသို့ လိုက်သွားကာ လယ်ကန်သင်းရိုးတွင် ထိုင်၍ စပါးပင်ကလေးများကို ကြည့်သည်။ မုတ်သုံရာသီသို့ ဝင်မည့်နေ့မှာ ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့ သောကြာနေ့ဖြစ်သည်။ သောကြာနေ့သည် ဟိန္ဒူပြက္ခဒိန်အလိုအားဖြင့် ပြဿဒါးရက်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ကိစ္စမရှိ။ မုတ်သုံသည် မုတ်သုံဖြစ်သည်။ မုတ်သုံရောက်လာခြင်းသည် နတ်သိကြားတို့က ပေးသော လက်ဆောင်မဟုတ်လော။

* * *

လူကြီး၊ ကလေး၊ မိန်းမနှင့် ကျွဲနွား တိရစ္ဆာန်များပါမကျန် ကောင်းကင်ကိုသာ မျှော်ကြည့်နေကြသည်။ မုတ်သုံဝင်တော့မည်ဆိုလျှင် သုံးလေးရက်လောက်ကြို၍ လေပြင်းတိုက်တတ်သည်။ တိမ်တိုက်ကြီးများသည် တောင်ဘက်ဆီမှ ညို၍ တက်လာကာ လယ်ကွင်းများပေါ်တွင် တရိပ်ရိပ် ဖြတ်သန်းသွားတတ်သည်။ ထို့နောက် ရွှေနားကွပ်ထားသည့် တိမ်တိုက်ကြီးများ တက်လာပြန်ကာ လေပြင်းနှင့်အတူ သဲတွေဖုန်တွေ ပါလာတတ်သည်။ တစ်ဖန် တိမ်ညိုထုကြီးတက်လာကာ ကောင်းကင်အလုံး ဖုံးအုပ်သွားသည်။ ကောင်းကင်အနှံ့တွင် မိုးချုန်းသံတွေ ဆူညံနေလေပြီ။ ဇာတ်ခုံကို ပြင်ဆင်ပြီးလေပြီ။ လူတို့နှင့် လူတို့၏အိုးအိမ်ကို စောင့်ရှောက်သည်ဟု ဝေဒကျမ်းများတွင် အဆိုရှိသော အဂ္ဂနိမီးနတ်မင်းသည် မိုးကြိုးလျှပ်နွယ်များကို ပစ်လွှတ်သည်။ ထို့နောက် မိုးပေါက်ကလေးတွေ ကျလာကာ ခဏကြာလျှင် ရေအိုးကို သွန်ချသကဲ့သို့ မိုးကြီးရွာတော့သည်။ 

ကိုယ်လုံးတီးကလေးများသည် မိုးရေထဲတွင် ပြေးလွှား အော်ဟစ်နေကြသည်။ ယောက်ျားများက ပြေးလွှားအော်ဟစ်နေကြသည်။ ယောက်ျားများက ကခုန်ကြ၍ အမျိုးသမီးများက ဝရန်တာတွင်ထိုင်ကာ မိုးမင်းထံ ဆုတောင်းကြသည်။

ရေသည် ဘဝဖြစ်သည်။ ကောင်းကင်သည် မြေကြီးကို အသီးအနှံ ဖြိုးဝေစေသည်။ ဤအချင်းအရာသည် ပြန်လည်မွေးဖွားခြင်းဖြစ်သည်။ မဟာဘူတ ဓာတ်ကြီးလေးပါး၏ အောင်ပွဲဖြစ်သည်။ နာရီများစွာ ကြာအောင် ရွာပြီးသည့်နောက်တွင် အပင်ကလေးများသည် အစို့အညှောင့် ပေါက်လာကြပြီ၊ ပိုးမွှားများ မြူးထူးကြပြီ၊ ဖားတွေအော်ကြပြီ၊ ကျေးငှက်တို့ သိုက်မြုံဆောက်ကြပြီ။ မျက်လှည့်ပြလိုက်သကဲ့သို့ လယ်ကွင်းများသည် စိမ်းစိုလာကြကာ မြရောင်သို့ တဖြည်းဖြည်း ရစ်သန်းလာခဲ့ပြီ။ သို့နှင့် အိပ်မက်နှင့်အဖြစ်မှန်သည် အတန်ကြာမျှ ပေါင်းစည်းနေကြသည်။ 

ထို့နောက် မိုးစဲသွားသော ကောင်းကင်တွင် နတ်သိကြားတို့၏ သခင်ဖြစ်သော ဣန္ဒ၏လေးကိုင်းသည် ကောင်းကင်တွင် ပေါ်လာခဲ့ပြီ။ ရိုးသားသော လယ်သမားများအဖို့ကား မိုးစဲစကောင်းကင်တွင် ပေါ်လာသည့် သက်တန့်ကြီးသည် နတ်တို့က လူ့ပြည်နှင့် စစ်မခင်းတော့ဘဲ ငြိမ်းချမ်းစွာနေတော့မည်ဆိုသည့် နိမိတ်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့ဆိုလျှင် ရှေ့တွင် ကောက်နှံအထွက်ကောင်းတော့မည်။ ကောက်နှံအထွက်ကောင်းလျှင် ပရိုးဒစ်တို့ မိသားစုတို့အဖို့ သူတို့၏ ဧကငါးမူးရှိ လယ်ကွက်ကလေးမှ စပါးတင်းအစိတ်သုံးဆယ်တော့ ထွက်မည်။ သို့ဆိုလျှင် သူတို့မိသားစု သုံးလစာလောက်ရှိသည်။ ကျန်ရက်များအတွက် စားစရိတ်ဖူလုံရန်မှာမူ လယ်ရှင်၏လယ်တွင် စာရင်းငှားဝင်လုပ်ဖို့သာရှိတော့သည်။ တစ်လလျှင် လုပ်ရက် လေးငါးရက်လောက်ရှိပြီး၊ တစ်ရက်လျှင် နာရီအနည်းငယ်လုပ်ရသည်။ လုပ်ခမှာ တစ်နေ့ သုံးကျပ်၊ ဆန်ကွဲအနည်းငယ်နှင့် ဘီဒီဆေးလိပ်ခြောက်လိပ်ဖြစ်သည်။

ဇွန်လ ၁၂ ရက်၊ သောကြာနေ့သည် ကျော်လာခဲ့ပြီ။ သို့ရာတွင် မိုးရိပ်ကို တစ်ချက်မျှ မမြင်ရသေး။ နောက်ရက်များတွင်လည်း ကောင်းကင်တွင် နေကျဲကျဲတောက်ပူနေသည်။ လိုလိုမည်မည် ရေစုပ်စက်ကလေးကို ကြိုတင်ငှားထားသဖြင့် ဟာစရီတို့အဖို့ အကြောင်းမဟုတ်။ သို့ရာတွင် သူတို့လယ်ကွက်နှင့် ကပ်လျက်ရှိသည့် အဇစ်မှာမူ ဘုရားကိုသာ အားကိုးရတော့သည်။ ရက်အနည်းငယ်ကြာသည့်အခါတွင် သူ့လယ်ကွက်ထဲမှာ ပျိုးပင်စိမ်းစိမ်းစိုစိုကလေး များသည် ရင့်ရော်ဝါခြောက်၍ လိုက်လာလေပြီ။ 

သက်ကြီးရွယ်အိုတို့က မိုးဦးနောက်ကျသည့်နှစ်များကို ပြန်စဉ်းစားကြသည်။ တစ်ယောက်က ဝဏီကြီး သေသည့်နှစ်က ဂျူလိုင်လ နှစ်ရက်နေ့ကျမှ မိုးကျသည်ဟု ပြောပြ၏။ တရုတ်နှင့် စစ်ဖြစ်သည့်နေ့က မိုးကြီးခေါင်သည်ဟု တစ်ယောက်က စမြုံ့ပြန်သည်။ သူ့ကျွဲကြီးသေသည့်နှစ်က မိုးတွေများသဖြင့် ရေတွေကြီးကာ လယ်တွေ ရေမြုပ်ကုန်သည်ဟု တစ်ယောက်က ပြောသည်။ သည်လောက် ရွာပြန်လျှင်လည်း မကောင်းသေး။

မိုးမရွာသည့်အခါတွင် အေးအေးနေတတ်သူများပင်လျှင် စိတ်ပူစပြုလာကြ၏။ ဘဝပံနတ်ဘုရားသည် သူတို့ကို စိတ်ဆိုးနေပြီလား။ ဟာစရီတို့သားအဖသည် ရွာသားများနှင့်အတူ ပုဏ္ဏားထံသို့သွားကာ မိုးရွာဖို့ ပူဇော်ပွဲ ကျင်းပရပြန်သည်။ ပူဇော်ပွဲကျင်းပပေးရန် သူ့အတွက် ဒိုတီနှစ်ထည်၊ သူ့ဇနီးအတွက် ဆာရီတစ်ထည်နှင့် ငွေနှစ်ဆယ်တင်ရမည်ဟု ဆိုသည်။ ဤတွင်  ရွာသားများသည် မြီရှင်ဆီသို့ ပြေးကာ ပိုက်ဆံချေးကြရပြန်သည်။ ယခင်ကမူ မိုးနတ်ပူဇော်ပွဲတွင် ဆိတ်စသည့် တိရစ္ဆာန်တစ်ကောင်ကောင်ကို ပူဇော်ရသည်။ ယခုမူ တိရစ္ဆာန်တို့ကို ပူဇော်ခြင်း မပြုကြတော့။ ဈေးကြီးလွန်း၍ မတတ်နိုင်ကြတော့ပြီ။ 

ပုဏ္ဏားသည် ဆီတွင်စိမ်ထားသည့် မီးစာကို မီးညှိပြီးနောက် အကျိုးစီးပွားကို စောင့်သည့် ဂါဏိသျှနတ်မင်းရှေ့တွင် ပူဇော်သည်။ မန္တာန်တို့ကို ရွတ်သည်။ ရွာသားတို့က ရိုသေစွာ နားထောင်ကြရသည်။ သို့ရာတွင် ဂါဏိသျှနတ်မင်းသည်လည်းကောင်း၊ အခြားသော နတ်ဒေဝါများသည်လည်းကောင်း သူတို့ဆုတောင်းသံကို မကြားကြကုန်။ 

သို့ဖြင့် ဟာစရီးပါးသည် ရေစုပ်စက်ကို ငှားရတော့သည်။ ရေစုပ်စက်ဖြင့် စပါးပင်ကလေးများကို အသက်ဆက်ပေးရသည်။ ထိုသို့ ရေတင်ပေးပြီးသည့်နောက်တွင် ပျိုးပင်ကလေးများသည် စိမ်းစိုရှင်သန်လာခဲ့ကြလေပြီ။ ထိုသို့ ပျိုးပင်တွေ ရှင်သန်လာသည့်အခါတွင်မှ စပါးကို ပြောင်းစိုက်ကြရသည်။ သူ့လယ်ကွက်ဘေးမှ လယ်ကွင်းများတွင်ကား ပျိုးပင်တွေ ခြောက်သွေ့ကုန်ကြလေပြီ။ ကိုယ့်လယ်တွင် ရေစုပ်စက်ငှား၍ ရေမသွင်းနိုင်သည့် လယ်သမားများသည် သူတို့အဆုံးအရှုံးကို ခန့်မှန်းကြည့်ကြ၏။ သူတို့အဖို့တော့မူ ကောက်ရိတ်စရာ မလိုတော့။ မိုးကုပ်စက်ဝိုင်းတွင် ငတ်မွတ်ခြင်းတစ္ဆေကြီးကို မြင်နေရလေပြီ။ မည်သူမျှ ကောင်းကင်ကို မော့မကြည့်ကြတော့။ 

မြီရှင့်အိမ်တွင်ရှိသည့် ရေဒီယိုက ယခုနှစ် မိုးဦးနောက်ကျမည်ဟု ကြေညာသွားခဲ့လေပြီ။ မုတ်သုံသည် တောင်ဘက် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထဲရှိ ကပ္ပလီကျွန်းတစ်ဝိုက်တွင်သာ ရှိနေသေးသည်။ ရေဒီယိုက မကြေညာလျှင်လည်း အကြောင်းမဟုတ်ပါ။

“ပျံလွှားတွေကိုတောင်မှ မမြင်ရသေးတာ၊ ဘယ့်နှယ်လုပ် မိုးရွာဦးမှာလဲ” ဟု ဟာစရီပါး ညည်းမိသည်။

ဇူလိုင်လထဲတွင် သင်္ကန်းအဝါရောင်ဝတ်ထားသည့် ဟိန္ဒူဘုန်းကြီးများသည် ကရိသျှဏနတ်မင်းအား ပူဇော်သည့်ဂါထာကို ရွတ်ကာ ရွာအနီးမှ ဖြတ်သွားကြ၏။ ညောင်ပင်အောက်က နတ်ကွန်းသို့ဝင်ကာ မန္တာန်တွေရွတ်ကြ၏။

ထိုအချိန်မှစ၍ ဟာစရီပါးသည် သူတို့ရွာအနီးက သောက်ရေကန်ကိုသာ အကဲခတ်နေသည်။ သည်အတိုင်းသာ မိုးခေါင်နေလျှင် ရေစုပ်စက်ဖြင့် ရေတင်စရာလည်း ရှိမည်မဟုတ်တော့ပြီ။ 

ရေကန်ထဲတွင် တစ်နေ့တခြား ရေနည်း၍ လာခဲ့လေပြီ။ ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ကျွဲရွှံ့ထဲတွင် တဖျတ်ဖျတ်လူးနေကြသော ငါးများကို ဖမ်းခဲ့ကြပြီး ခွဲဝေယူကြ၏။ အချို့အိမ်များတွင်မူ အမြော်အမြင်ရှိသည့်မိခင်က သားသမီးတို့အတွက် ငါးများကိုခွဲ၍ အခြောက်လှန်းထားကြ၏။

ဟာစရီပါး၏လယ်ကွက်ထဲက စပါးပင်ကလေးများမှာလည်း တဖြည်းဖြည်း ရော်လာရာမှ ဝါလာခဲ့လေပြီ။ ထို့နောက်တွင်မူ သူတို့ ယုယခဲ့၊ ပြုစုခဲ့၊ ချစ်ခဲ့သော စပါးပင်ကလေးများသည် သေသွားကြသည်။

“ကျွန်တော့်စပါးပင်ကလေးတွေကို ကြည့်ပြီး ကျွန်တော် ငိုင်နေမိတယ်” ဟု ဟာစရီပါးက ပြောသည်။ 

လယ်ကွက်တိုင်းတွင်လည်း လယ်သမားများသည် ခေါင်းငိုက်စိုက်ကျကာ ငူငူကြီးတွေ ဖြစ်နေကြသည်။ သူ့စပါးပင်ကလေးတွေအဖြစ်ကိုကြည့်ပြီး ထိုညက ဟာစရီပါးသည် တစ်ညလုံး မအိပ်နိုင်။ မနက်မိုးလင်းမှ အိမ်သို့ပြန်လာကာ ဝရန်တာအောက်က ကပြင်တွင် သားအဖတတွေ ဝိုင်းထိုင်ကြသည်။ 

“ဒီတစ်မိုးတော့ စပါးစိုက်လို့ မမီတော့ပါဘူး” ဟု အဖေက ပြောသည်။ 

ခဏကြာလျှင် နောက်ဖေးဘက်ဆီမှ ဆန်အိုးများကို လှန်နေသော အမေ့အသံကို ကြားရသည်။ ထိုဆန်သည် နောက်စပါးရိတ်ချိန်အထိ ချွေချွေတာတာ စားရန် ချန်ထားသည့် ဆန်ကလေးဖြစ်၏။ အမေသည် ဆန်ထည့်သည့် စဉ့်အိုးများကို ကြည့်ကာ ဘယ်နှစ်လလောက်ခံမည်ကို တွက်နေ၏။ "ဒီအထဲမှာ နတ်တင်တာတို့ ဘာတို့ နုတ်လိုက်ရင် တို့မှာ နှစ်လစာလောက်ပဲ ဆန်ရှိတော့တယ်” ဟု တွေးမိသည်။ 

အမေသည် စပါးစည်ထဲမှ ထွက်လာကာ... “ကိုရင်ရေ၊ လေးလစာလောက်တော့ ကျန်သေးတယ်တော်ရေ။ ဒီကြားထဲမှာလဲ အသီးကလေး၊ အရွက်ကလေး၊ သစ်ဥသစ်ဖုကလေးကို စားရမှာပေါ့တော်” ဟု အမေက အားရဝမ်းသာပြော၏။

ဤတွင် သူတို့အားလုံးသည် စိတ်အေးသွားကြဟန်ဖြင့် ကိုယ့်အလုပ်ကို ဆက်လုပ်နိုင်ကြတော့သည်။ သို့ရာတွင် ဟာစရီပါးသည် တစ်ယောက်တည်း ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ထိုအခါကျမှ မျက်ရည်လည်ရွဲဖြင့် ဖြစ်နေသော အမေ့ကို

သူတွေ့ရသည်။ 

ပရိုးဒစ်က သူ့မိန်းမကို လှမ်းကြည့်လိုက်ရင်း...  “အဘိုးကြီး အဘွားကြီးက ဖြစ်ပါတယ်ကွာ...၊ ဆန်မရှိတော့လဲ တခြား ကြံဖန်စားကြတာပေါ့၊ ကလေးတွေကိုသာ ကျွေးလိုက်ပါ” ဟု အားပေးသည်။

သူတို့တင်မဟုတ်၊ အခြားသော ရွာသားများတွင်လဲ ဘာမှမကျန်ခဲ့ကြ။ ရွာမှ ပထမဦးဆုံး ပျောက်သွားသူများမှာ ဇာတ်နိမ့်သည့်မိသားစုများဖြစ်ကြ၏။ သူတို့သည် အဆင်းရဲဆုံးဖြစ်ကြ၏။ ယခုနှစ် ကောက်ရိတ်ချိန်တွင် လယ်ကွက် တွေထဲတွင် ကောက်သင်းကောက်စရာ ဘာမျှကျန်တော့မည်မဟုတ်ကြောင်းကို သူတို့ သိကြလေပြီ။ သူတို့အကြောင်းကို မည်သူကမျှ စကားထဲထည့်မပြောကြ။ ဤသူတို့သည် ပြည်နယ်၏မြို့တော်ကြီးဖြစ်သော ကာလကတ္တားမြို့သို့ ထွက်ခွာသွားကြောင်းကို အားလုံးသိနေကြသည်။ ထို့နောက်တွင်မူ အိမ်က ဆန်အိုးထဲတွင် ဆန်မရှိတော့သောအိမ်များမှ အဖေများနှင့်သားများ၏အလှည့်သို့ ရောက်လာပေတော့မည်။ ထို့နောက်တွင် မိသားစုအားလုံးပင် မြို့တော်ဆီသို့ သွားကြရတော့မည်။

အိမ်နီးနားချင်းတွေ ကာလကတ္တားသို့ ပြောင်းသွားကြသည့်အခါတွင် ဟာစရီပါးတို့မိသားစု စိတ်မကောင်းကြ။ သူတို့တတွေသည် တစ်လျှောက်လုံး နေလာခဲ့ရသည့် အိမ်နီးနားချင်းများ မဟုတ်ပါလား။ အဘိုးအိုအဇစ်သည် ထွက်ခါနီးတွင် မြေအိုးများနှင့် သူတို့ဆွေစဉ်မျိုးဆက် တစ်ဆက်လုံး ထွန်းခဲ့သည့် မီးအိမ်ကလေးကို ရိုက်ခွဲပစ်ခဲ့သည်။ အိမ်ခေါင်းရင်းတွင် ချိတ်ထားသည့် နတ်ဘုရားကားများကို လိပ်ကာ အိပ်ရာလိပ်ထဲသို့ ထည့်၏။ သွားခါနီးတွင်

ကြောင်နက်ကြီးတစ်ကောင် ဖြတ်သွားသဖြင့် စိတ်ထဲတွင် ထင့်ခနဲဖြစ်ရသေးသည်။ ထို့ကြောင့် အဇစ်သည် မိသားစုနှင့်အတူ တောင်ဘက်သို့ ထွက်ရမည့်အစား မြောက်ဘက်သို့ ထွက်လာခဲ့သည်။ မြောက်ဘက်သို့ထွက်ပြီးမှ ကွေ့ပတ်ပြီး မိသားစုကို အမီလိုက်ရမည်။ ဤနည်းဖြင့် မကောင်းဆိုးဝါးများကို လမ်းလွဲအောင် လုပ်ပစ်ခဲ့ရသေးသည်။ သားအကြီးသည် သူ မသွားခင်တွင် လှောင်အိမ်ကိုဖွင့်၍ ကြက်တူရွေးကို လွှတ်ပစ်ခဲ့၏။ ကြက်တူရွေးသည် လွတ်လပ်စွာ ကောင်းကင်သို့ ပျံတက်သွားရမည့်အစား ဘာမှမလုပ်တတ်သည့်နှယ် ကြောင်တက်တက်ဖြင့် အတောင်ကို တဖျတ်ဖျတ်ခတ်နေသည်။ ထို့နောက်တွင်မူ ဖုန်ထဲတွင် ပျောက်ကွယ်စပြုသွားသော သမင်များနောက်သို့ တစ်ချုံမှတစ်ချုံကူးရင်း လိုက်ပါသွားသည်။

သို့ဖြင့် တစ်မိုးတွင်းလုံး မိုးတစ်စက်မျှမရွာဘဲ ဆောင်းတွင်းသို့ ရောက်လာခဲ့သည်။ ဆောင်းသီးထပ်ကလေး စိုက်နိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ရေတစ်စက်မျှမရှိဘဲ မည်သည့်သီးနှံမျိုးကို စိုက်နိုင်ဦးမည်နည်း။ စပါးကို မဆိုထားနှင့်၊ ဘူးကလေးမှ မစိုက်နိုင်၊ ကန်စွန်းဥကလေးမှ မစိုက်နိုင်။ ထိုအချိန်၌ကား ဟာစရီပါးတို့အိမ်တွင် ကျန်ခဲ့သည့် တစ်ကောင်တည်းသော နွားကြီးဘာဂမှာလည်း အရိုးပေါ် အရေတင်လျက်ရှိလေပြီ။ ဖွဲကလေး နှမ်းဖတ်ကလေး မပြောနှင့်၊ ကောက်ရိုးကိုပင် မကျွေးနိုင်သည်မှာ ကြာလေပြီ။ သူတို့တဲအိမ်ကလေးကို မိုးနေသည့် ငှက်ပျောပင်သုံးပင်ကို ခုတ်၍ ငှက်ပျောအူကို ကျွေးခဲ့၏။ နောက်တစ်နေ့ မိုးသောက်သို့ အရောက်တွင် လျှာကြီးတန်းလန်းထွက်၍ လဲနေသော သူ့နွားကြီးကို ဟာစရီပါးတွေ့ရသည်။ သည်ပုံကို ကြည့်ရလျှင် သူတို့နယ်တစ်ဝိုက်က ကျွဲ၊ နွား တိရစ္ဆာန်တွေ သေကြကြေကြဦးမည်မှာ ဗေဒင်မေးစရာမလိုတော့ပြီ။ 

အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ မြို့များမှ နွားကုန်သည်များသည် ခွေးသေကောင်အနီးတွင် လင်းတတွေ အုံလာသကဲ့သို့ သူတို့ရွာများသို့ ရောက်လာကြသည်။ အသက်မသေကျန်နေသော ကျွဲ၊ နွား တိရစ္ဆာန်များကို ဝယ်ယူကြသည်။ နွားတစ်ကောင် ငါးဆယ်၊ ကျွဲတစ်ကောင် တစ်ရာနီးပါးပေးဝယ်ကာ ဝယ်၍ရသမျှကို လော်ရီကားကြီးများဖြင့် တင်သွားကြသည်။

“ဒီလောက်လဲ စိတ်ထိခိုက်မနေကြပါနဲ့ဗျာ၊ နောက်နှစ်ဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ ပြန်ဝယ်နိုင်မှာပါ” ဟု ဟန်ဆောင်ပန်ဆောင် အားပေးကြသည်။ သို့ရာတွင် ထိုအချိန်လောက်ဆိုလျှင် ကျွဲ၊ နွားများ၏တန်ဖိုးမှာ ဆယ်ဆလောက်တက်နေမည် ကိုမူ ဖွင့်ပြောခြင်းမပြုကြ။ နောက်ရက်အနည်းငယ်ကြာသည့်အခါတွင် အမဲသားသည်များသည် ကျွဲနွားအသေကောင်များကို လာဝယ်ဖို့ ရောက်လာကြပြန်သည်။ သူတို့ပေးသည့်ဈေးနှုန်းမှာ နွားအသေတစ်ကောင်ကို ဆယ့်ငါးကျပ်မျှသာဖြစ်သည်။

နိုဝင်ဘာလသို့ ရောက်ခဲ့လေပြီ။ ကျွဲနွားတွေ မရှိတော့သဖြင့် လယ်သမားတို့ မီးလှုံရန် နွားချေးလည်း မရှိတော့။ ထမင်းချက်ရန် ထင်းလည်း မရတော့။ နွားနို့လည်းမရတော့။ ကလေးတို့၏ရယ်သံကိုလည်း မကြားရတော့ပြီ။ သူတို့ ဝမ်းဗိုက်များသည် ဘောလုံးကြီးများလို ပူလာကြ၏။ ဝမ်းရောဂါ၊ သန်ကျရောဂါနှင့် အဖျားရောဂါကြောင့် ကလေးများစွာ သေကြေပျက်စီးကြသည်။ ထိုကလေးများသည် ငတ်မွတ်ခြင်း၏သားကောင်များသာဖြစ်ကြသည်။

ဇန်နဝါရီလလယ်လောက်တွင် ခရိုင်မြို့ကြီးတွင် အစားအစာများကို ဝေငှနေသည်ဆိုသည့်သတင်း ရောက်လာသည်။ ထိုမြို့မှာ သူတို့ဘန်ကူလီရွာကလေးနှင့် မိုင်နှစ်ဆယ်ဝေး၏။ အစတွင် မည်သူမျှ မသွားချင်ကြ။

“တို့က လယ်သမားပဲ၊ သူတောင်းစားမှ မဟုတ်တာ” ဟု အချင်းချင်း ပြောကြသည်။

“ကျုပ်တို့က အရေးမကြီးဘူးဗျ။ မိန်းမတွေနဲ့ ကလေးတွေရှိသေးတယ်။ သူက ဒါနပြုတာပဲ။ ဘာမယူနိုင်စရာရှိသလဲ”ဟု ဟာစရီပါးက ဆင်ခြေပေးသည်။

ထိုနောက်တွင် အစိုးရအာဏာပိုင်များ ရွာများသို့ ရောက်လာကြကာ ခေါင်းပါးရေးစခန်းများ ဖွင့်ပေးကြသည်။ ရွာများတွင် အလုပ်စခန်းတွေ ဖွင့်ပေးကာ တူးမြောင်းများကို အတူးခိုင်းသည်။ လမ်းတွေပြင်သည်။ ကန်ကြီးများကို ဆယ်သည်။ တာရိုးကိုဖို့သည်။ သစ်ပင်ချုံနွယ်တို့ကိုရှင်းကာ သစ်ပင်များစိုက်ရန် ကျင်းများတူးသည်။

“အစိုးရက တစ်နေ့လုပ်ခအဖြစ် ဆန်တစ်ပြည်စီဝေတယ်။ ဒီတစ်ပြည်နဲ့ တစ်အိမ်ထောင်လုံး ဘယ့်နှယ်လုပ်စားလို့ရမှာလဲဗျာ။ ရေဒီယိုကတော့ သည့်ပြင်နေရာတွေမှာ ဆန်အလုံအလောက်ရှိတယ်လို့ ကြေညာတာပဲ” ဟု ပြောကြသည်။

ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်လောက်တွင် ကြောက်စရာသတင်းဆိုးများကို ကြားရသည်။ ဂေါရီနတ်ကွန်းအနီးရှိ ရေတွင်းမှာ ရေခန်းသွားပြီဆိုသည့်သတင်းဖြစ်၏။ အချို့က သေချာအောင်ဆိုကာ ဆင်းကြည့်ကြသည်။ တကယ်ပင် ခန်းသွားလေပြီ။ ဤတွင် မြူနီစပယ်အာဏာပိုင်တို့က ကျန်သေးသည့် အခြားရေတွင်း သုံးတွင်းမှ ရေကို မျှတသုံးစွဲရန် စီမံရသည်။ ရေကို ခွဲတမ်းဖြင့် သုံးရသည်။ ပထမတွင် တစ်အိမ်ထောင် တစ်နေ့လျှင် ရေတစ်ပုံးရသည်။ ထို့နောက် ပုံးဝက်။ ထို့နောက် တစ်ယောက်ကို ရေတစ်ခွက်။ ထိုရေတစ်ခွက်ကို ရေပေးသည့်နေရာတွင် ချက်ချင်းသောက်ရသည်။ သို့ဖြင့် ရေပေးသည့် သူကြီးအိမ်ရှေ့တွင် လူတန်းကြီးဖြစ်နေသည်။ မခန်းသေးသည့် ရေတွင်းတစ်တွင်းနားတွင် လက်နက်ကိုင် အစောင့်အကြပ်တွေ ချထားရသည်။ မြောက်ဘက်ပိုင်းတွင် ဆင်ရိုင်းအုပ်များက ရေငတ်၍ ရေကန်တွေနားသို့ ဆင်းလာကြသည်။ အနားသို့ ရေခပ်သွားသူမှန်သမျှကို လိုက်နင်းကြသည်။ လယ်ကွင်းများအားလုံးမှာ ပပ်ကြားတွေအက်နေလေပြီ။ သစ်ပင်တို့တွင်လည်း အရွက်တွေ မရှိတော့။ ချုံပုတ်ကလေးများမှာမူ ခြောက်သယောင်းနေကြလေပြီ။

ဟာစရီပါးတို့၏ခံနိုင်ရည်သည် တဖြည်းဖြည်း နည်းလာလေပြီ။ တစ်နေ့တွင်မူ အဖေ ပရီးဒစ်က မိသားစုများအားလုံးကို ခေါ်သည်။ အားလုံးရောက်သည့်အခါတွင် ဒိုတီကြားထဲတွင် ညှပ်ထားသည့် ဆယ်တန်ငါးရွက်နှင့် ကျပ်ပြားနှစ်ပြားကို ထုတ်ကာ ဟာစရီပါးကို ပေးသည်။

“မင်းက သားအကြီးဆုံးပဲ၊ ဒီတော့ မင်း သားမယားတွေခေါ်ပြီး ကာလကတ္တားကို သွားကြပေတော့၊ ဟိုရောက်လို့ ပိုက်ဆံကလေးဘာလေး စုမိရင်လဲ အဖေတို့ဆီ ပို့ပေါ့၊ တို့ငတ်မသေအောင် မင်းကိုပဲ အားကိုးရတော့မှာပဲ”

ဟာစရီပါးသည် မြေကြီးတွင် ထိုင်ချကာ အဖေ၏ခြေအစုံကို ဦးခိုက် ကန်တော့၏။ အဖေသည် သားကြီး၏ဦးခေါင်းကို ကိုင်သည်။ ထို့နောက် ပခုံးကိုဆုပ်သည်။ ဟာစရီပါးသည် ထိုင်ရာမှထလိုက်၏။ မိန်းမများသည် သူတို့သားအဖကို ကြည့်နေကြသည်။

နောက်တစ်နေ့ မနက်တွင် အရုဏ်တက်သည်နှင့် ဟာစရီပါးတို့မိသားစုသည် သူတို့ကို နှုတ်ဆက်ကြသူများအား လှည့်၍ပင် မကြည့်တော့ဘဲ ရွာမှ ထွက်ခဲ့ကြသည်။ ဟာစရီပါးက သမီးကြီး အမ္မရစ်တာနှင့်အတူ ရှေ့မှ သွားသည်။ သူ့ဇနီး အာလောက, က ဆာရီအစိမ်းလေးဝတ်ပြီး သားနှစ်ယောက်နှင့် နောက်မှလိုက်၏။ ဟာစရီပါး၏ပခုံးပေါ်တွင် ဇနီးသည် ထုပ်ပေးထားသည့် အဝတ်ထုပ်ကလေးကို ထမ်းထားသည်။ အဝတ်ထုပ်ထဲတွင်မူ အဝတ်အနည်းငယ်နှင့် သူတို့ လက်ထပ်စဉ်က သတို့သမီးဘက်မှ လက်ဆောင်ရခဲ့သော ဖိနပ်ကလေးတစ်ရံပါသည်။ သူတို့အဖို့ ယခုအကြိမ်သည် သူတို့ရွာမှ အဝေးဆုံးခရီးကို သွားဖူးခြင်းဖြစ်သည်။ သားငယ်နှစ်ယောက်ဖြစ်သည့် မာနူးနှင့် ရှမ်းဘူးတို့မှာ စွန့်စားခန်းကြောင့် မြူးထူးခုန်ပေါက်နေကြသည်။

“ကျွန်တော်တော့ ကြောက်လိုက်တာဗျာ၊ ရှေ့မှာ ဘယ်လိုများ နေရမလဲနဲ့ တထိတ်ထိတ်ဖြစ်နေတာပဲ” ဟု ဟာစရီပါးက ပြောသည်။

အပိုင်း(၂)ဆက်ရန်

မြသန်းတင့်